Kupiliśmy w internecie towar od osoby prywatnej. Zapłaciliśmy za niego i odebraliśmy przesyłkę. Po kilku dniach stwierdziliśmy, że towar nie spełnia naszych oczekiwań. Chcielibyśmy go zwrócić sprzedawcy. Czy w świetle ustawy o prawach konsumenta jest możliwość zwrotu towaru zakupionego od osoby prywatnej?
Kto jest konsumentem?
Zgodnie z treścią art. 22[1] Kodeksu cywilnego (K.c.) konsumentem jest osoba fizyczna, dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Powyższą „czynnością prawną” będzie to zatem zakup towaru w sklepie przedsiębiorcy przez osobę fizyczną na potrzeby własne i swojej rodziny .
Przykład:
Jan Kowalski kupuje przez w sklepie internetowym przedsiębiorcy panele podłogowe w celu planowanego remontu swojego mieszkania.
Kto jest przedsiębiorcą?
Z art.43[1] K.c. wynika, że przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna wyposażona w zdolność prawną prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. W piśmiennictwie podano: „Za działalność gospodarczą w rozumieniu Kodeksu cywilnego uznaje się (…) na ogół działalność profesjonalną, a zatem stałą i powtarzalną w nieokreślonym z góry czasie, niebędacą jedynie wynikiem spełniania pojedynczych i niezwiązanych ze sobą świadczeń” [1].
Przykładowo status przedsiębiorcy posiada osoba fizyczna prowadząca firmę, a także osobowa lub kapitałowa spółka handlowa np. spółka jawna, spółka partnerska, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.
Czy sprzedającym musi być zawsze przedsiębiorcą?
Sprzedawca w internecie nie musi być przedsiębiorcą. Sprzedawcą na platformie internetowej np. OLX może być osoba, która nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej.
Potwierdził to wyrok Trybunału Sprawiedliwości EU z dnia 4 października 2018 r. w sprawie o sygn. C‑105/17: „(…) osoba fizyczna, która publikuje na stronie internetowej jednocześnie pewną liczbę ogłoszeń sprzedaży różnych nowych i używanych produktów, taka jak pozwana w postępowaniu głównym, powinna zostać zakwalifikowana jako „przedsiębiorca” a taka działalność powinna stanowić „praktykę handlową” wyłącznie w wypadku, gdy osoba ta działa w celach związanych z jej działalnością handlową, gospodarczą, rzemieślniczą lub wykonywaniem wolnego zawodu, zbadanie czego należy do sądu odsyłającego w świetle wszystkich istotnych okoliczności niniejszej sprawy”.
Kiedy konsument może odstąpić od umowy?
Konsument może odstąpić od umowy bez podania przyczyny, jeżeli dokonał zakupu w sklepie internetowym prowadzonym przez przedsiębiorcę. Termin odstąpienia od umowy został uregulowany w art. 27 Ustawy o prawach konsumenta [2]. Wynosi on 14 dni kalendarzowych. Zakupiony towar konsument zwraca na swój koszt przedsiębiorcy albo przekazuje go osobie upoważnionej przez przedsiębiorcę do jego odbioru w terminie 14 dni od dnia odstąpienia od umowy. Może dla własnej wygody odesłać go wraz z odstąpieniem od umowy, ale nie ma takiego obowiązku prawnego.
Pisaliśmy o tym w artykule:
Prawo konsumenckie 2017: Odstąpienie od umowy zawartej na odległość (2)
Czy kupujący towar od osoby prywatnej może skorzystać z prawa odstąpienia od umowy?
Prawo do odstąpienia od umowy, nie ma zastosowania jeżeli stronami transakcji są osoby prywatne. Sprzedawca towaru i kupujący mają wtedy równy status. Przepisy art. 27 – 28 ustawy o prawach konsumenta nie są wtedy wiążące dla stron umowy.
Przykład:
Pani Anna zakupiła na portalu OLX letnią sukienkę. Sprzedawcą była inna osoba prywatna. Po przymierzeniu sukienki klientka zdecydowała się ją zwrócić sprzedawcy. Pani Anna nie może odstąpić od umowy powołując się na art. 27 ustawy o prawach konsumenta, ponieważ jak podaje piśmiennictwo „Prawo odstąpienia przysługuje jedynie konsumentowi w rozumieniu art. 22(1) k.c. i tylko w przypadku, gdy zawiera umowę z przedsiębiorcą” [3] .
Sprzedawca nie ma obowiązku przyjęcia odesłanej rzeczy i zwrotu kosztów towaru i przesyłki do klientki. Może to zrobić, ale jest to wtedy jedynie jego dobra wola. I nic poza tym. Wyjątek stanowi sytuacja, kiedy w ogłoszeniu na portalu sprzedażowym sprzedający poda, że przyjmuje zwroty towaru np. z podaniem przyczyny.
Podsumujmy …
Jeżeli sprzedający nie jest przedsiębiorcą, wówczas nie dochodzi do sprzedaży konsumenckiej. Gdy dojdzie do transakcji pomiędzy dwiema osobami fizycznymi, wtedy osoba kupująca nie może odstąpić od umowy w terminie 14 dni od dnia odebrania przesyłki z zakupionym towarem. W przypadku, gdy zakupiony towar będzie miał wadę fizyczną np. sukienka będzie innego koloru niż była pokazana na zdjęciu, albo będzie mniejsza rozmiarowo (rozmiar XL zamiast L) wówczas osoba fizyczna może odstąpić od umowy na podstawie rękojmi.
Stanowi o tym art. 556 K.c., zgodnie z którym sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia). Niniejsza odpowiedzialność wynika „z mocy samego prawa w razie wydania kupującemu przez sprzedawcę w wykonaniu umowy sprzedaży rzeczy dotkniętej wadą fizyczną opisaną w art. 556(1) k.c. bądź wadą prawną opisaną w art.556(3) k.c.” [4].
Podstawa prawna:
– art. 27 – 28 Ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (tekst jedn. Dz.U. 2019. 134),
– art. 22(1), art. 43(1), art. 556 – 556(1), art. 556(3) Kodeksu cywilnego (tekst jedn. Dz.U. 2019. 1145)
Objaśnienie:
[1] Sołtys B. [w:] Templin- Kaczmarek B., Stec P., Szostek D. (red.) , Ustawa o prawach konsumenta Kodeks cywilny (wyciąg) Komentarz ,Warszawa 2014, s. 289
[2] ustawa o prawach konsumenta: Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (tekst jedn. Dz.U. 2019. 134)
[3] Chomiczewski W. [w:] Namysłowska M., Lubasz D. (red.), Ustawa o prawach konsumenta Komentarz, Warszawa 2015, s. 241
[4] Matysiak P.W.[w:] Namysłowska M., Lubasz D. (red.), Ustawa o prawach konsumenta Komentarz, Warszawa 2015, s. 420
Stan prawny na 9 lipca 2019 roku
Wanda Książek – Współpracownik Portalu
Zapraszamy do kontaktu z Kancelarią, jeśli artykuł ten Państwa zainteresował lub potrzebują Państwo więcej informacji.
