Postępowanie uproszczone ma na celu przyspieszenie rozpoznania przez sąd drobnych spraw odnoszących się do bezspornych stanów faktycznych, jeżeli jest w nich podana mała wartość przedmiotu sporu. W niniejszym postępowaniu mogą być rozpatrywane pozwy, których stronami są osoby fizyczne, osoby prawne, osoby fizyczne i prawne, jeżeli spełnione zostaną warunki zakwalifikowania sprawy do rozpoznania w tym postępowaniu.
Nie każda sprawa
Postępowanie uproszczone nie obejmuje każdej sprawy wnoszonej do sądu rejonowego.
Z art. 505[1] Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.) wynika, że sąd rejonowy w postępowaniu uproszczonym rozpoznaje:
1) roszczenia wynikające z umów, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza dwudziestu tysięcy złotych,
2) roszczenia wynikające z rękojmi, gwarancji jakości lub z niezgodności rzeczy sprzedanej konsumentowi z umową, jeżeli wartość przedmiotu umowy nie przekracza tej kwoty,
3) roszczenia o zapłatę czynszu najmu lokali mieszkalnych i opłat obciążających najemcę oraz opłat z tytułu korzystania z lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej bez względu na wartość przedmiotu sporu.
W postępowaniu uproszczonym sąd rozpoznaje także niektóre sprawy wynikające z umowy o pracę. Potwierdza to Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 2003 r., III PZP 2/03 zgodnie z którą w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy o roszczenia wynikające z umowy o pracę stosuje się przepisy kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu uproszczonym.
Będą to głównie:
- roszczenia o zapłatę zaległego wynagrodzenia za pracę,
- roszczenia o wypłacenie ekwiwalentu za niewykorzystany w naturze urlop wypoczynkowy,
- roszczenia o wypłacenie nagrody jubileuszowej,
- roszczenia o wypłacenie odprawy z tytułu zwolnień grupowych.
Postępowanie uproszczone
Uproszczone postępowanie sądowe polega na:
1) Ograniczeniu kumulacji roszczeń. W jednym pozwie powód występuje z jednym roszczeniem. Może je połączyć w jednym pozwie tylko wtedy, gdy wynikają one z tej samej umowy lub kilku umów tego samego rodzaju (art. 505[3] par. 2 K.p.c.).
2) Ograniczeniu rozdrabniania roszczeń. Jeżeli powód dochodzi części roszczenia, sprawa podlega rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym tylko wtedy, gdy postępowanie to byłoby właściwe dla całego roszczenia wynikającego z faktów przytoczonych przez powoda (art.505[3] par. 3 K.p.c.).
3) Możliwości zasądzenia sumy zgodnej z poglądem sądu. Jeżeli sąd uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione, może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny, opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy ( art. 505[6] par. 3 K.p.c.).
Pogląd Sądu Najwyższego
W Uchwale z dnia 12 listopada 2003 r. w sprawie III PZP 13/03 Sąd Najwyższy uznał, że:
1) w postępowaniu uproszczonym w sprawach z zakresu prawa pracy dopuszczalne jest dochodzenie jednym pozwem kilku świadczeń tego samego rodzaju wynikających z tego samego stanu faktycznego i prawnego, nawet wtedy, gdy mają różne terminy wymagalności,
2) połączenie kilku oddzielnych spraw toczących się według przepisów o postępowaniu uproszczonym w celu ich łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia powoduje dalsze rozpoznanie sprawy z pominięciem przepisów o tym postępowaniu.
Ważne!
Gdy sprawa będąca przedmiotem postępowania uproszczonego okaże się szczególnie zawiła, wówczas sąd rozpozna ją na zasadach ogólnych.
Właściwość sądu
Wierzyciel (powód) może wnieść pozew do sądu rejonowego, który jest właściwy dla miejsca zamieszkania lub siedziby dłużnika (pozwany). Jeżeli wierzyciel dochodzi od dłużnika zapłaty określonej sumy pieniężnej, wówczas powinien wnieść powództwo przed sąd w okręgu którego mieszka lub jeżeli jest przedsiębiorcą ma siedzibę jego firma. Powyższe wynika z dyspozycji art. 454 Kodeksu cywilnego: ”(…) świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub w siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia; jeżeli wierzyciel zmienił miejsce zamieszkania lub siedzibę po powstaniu zobowiązania, ponosi spowodowaną przez tę zmianę nadwyżkę kosztów przesłania. Jeżeli zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem dłużnika lub wierzyciela, o miejscu spełnienia świadczenia rozstrzyga siedziba przedsiębiorstwa”.
Pozew na formularzu
Z art. 505[2] K.p.c. pozew wnoszony w postępowaniu uproszczonym powinien być sporządzony na urzędowym formularzu. Taki formularz bowiem spełnia wszystkie wymogi prawne dla pisma procesowego. Formularz pozwu w postępowaniu uproszczonym jest dostępny w biurze podawczym każdego sądu rejonowego. Można go pobrać także bezpłatnie ze strony internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości w zakładce: Formularze.
Formularz należy wypełnić czytelnie zgodnie z instrukcją w nim zawartą. Jeżeli będzie on zawierał np. brak numeru PESEL powoda, brak podanej wartości przedmiotu sporu, brak dowodów na podane w pozwie okoliczności, wówczas sąd wezwie pisemnie powoda do jego poprawienia lub uzupełnienia w terminie tygodniowym. W razie bezskutecznego upływu terminu lub ponownego złożenia pisma dotkniętego brakami sąd zwróci pozew.
Opłata od pozwu
Zgodnie z art. 28 Ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 623) w sprawie podlegającej rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym pobiera się opłatę stałą od pozwu, przy wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu umowy, a od apelacji, przy wartości przedmiotu zaskarżenia:
1) do 2.000 złotych – 30 złotych;
2) ponad 2.000 złotych do 5.000 złotych – 100 złotych;
3) ponad 5.000 złotych do 7.500 złotych – 250 złotych;
4) ponad 7.500 złotych – 300 złotych.
Opłaty można dokonać naklejając na pozew znaki opłaty sądowej o odpowiedniej wartości lub poprzez wpłatę określonej kwoty na rachunek bankowy sądu w którym składamy pozew. Dowód uiszczenia opłaty sądowej należy wtedy dołączyć do pozwu.
Ważne!
Sprawy z zakresu prawa pracy wnoszone przez pracownika, a rozpoznawane w postępowaniu uproszczonym są wolne od opłat sądowych.
Podstawa prawna:
- art. 454 Kodeksu cywilnego,
- art. 130[1] par. 1[1] – 2 K.p.c.). art. 505[1] – 505[6] Kodeksu postępowania cywilnego
- art. 28 Ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz.623)
Stan prawny na 28 czerwca 2017 roku
Wanda Książek – współpracownik Portalu
