Postępowanie upominawcze: Sprzeciw od nakazu zapłaty przedawnionej wierzytelności (1)

Nakaz zapłaty wydany postępowaniu upominawczym nie oznacza, że  dłużnik  musi  zapłacić wierzycielowi należność  nim objętą,  jeżeli  roszczenie  jest przedawnione, a z artykułu 123 par. 1 Kodeksu cywilnego (K.c.) bieg przedawnienia nie został przerwany. [1] Dłużnik może wnieść skuteczny sprzeciw, jeżeli nie zgadza się z nakazem zapłaty.

Przedawnienie roszczeń

Firmy windykacyjne i fundusze sekurytyzacyjne niejednokrotnie nabywają w drodze cesji [2] wierzytelności przedawnione. Zazwyczaj wynikają one:

• z niezapłaconej faktury  za usługę telekomunikacyjną (abonament telefoniczny),
• z niezapłaconych rat pożyczki bankowej,
• z umowy przewozu (mandat za jazdę bez biletu),
• z umowy o świadczenie usług edukacyjnych  (opłacenie czesnego).

Podmioty te wnoszą  do sądu na urzędowych formularzach pozwy o zapłatę w postępowaniu  upominawczym (postępowanie uproszczone). [3] Liczą bowiem na niewiedzę dłużników w zakresie przedawnienia roszczeń.

W obowiązującym stanie prawnym sąd nie sprawdza z urzędu czy żądane roszczenie [4] jest przedawnione. To pozwany (dłużnik) w czasie postępowania sądowego musi podnieść zarzut jego przedawnienia.

Instytucję przedawnienia reguluje art. 117 – 118 Kodeksu cywilnego. [5] Ustawodawca  podaje w nim, że w określonym prawnie czasie  wierzyciel nie może sądownie dochodzić zapłaty długu, ponieważ jest on już przedawniony.

Pisaliśmy o tym w dwóch artykułach:

Dług sprzed kilku lat – zapłacić czy nie? – https://lexagit.pl/dlug-sprzed-kilku-zaplacic/

SN: Przedawnienie opłaty za studia – 3 lata – https://lexagit.pl/sn-przedawnienie-oplaty-studia-3-lata/

Rozpoznanie sprawy w postępowaniu upominawczym

W postępowaniu upominawczym sąd rozpoznaje sprawę na posiedzeniu niejawnym, czyli bez udziału powoda (wierzyciel) i pozwanego (dłużnik). Sąd zapoznaje się wtedy z  dowodami  dołączonymi do wniesionego pozwu. Może nim być przykładowo umowa pożyczki lub kredytu udzielonego na zakup ruchomości np. telewizora oraz wezwanie do zapłaty. Wynika stąd, że roszczenie jest oczywiste, poparte dowodem z dokumentu.

W wydanym nakazie zapłaty sąd  orzeka, że pozwany, w ciągu dwóch tygodni od doręczenia tego nakazu powinien zaspokoić roszczenie w całości wraz z kosztami albo w tym terminie wnieść sprzeciw do sądu (art. 502  par. 1 K.p.c.). Dłużnik otrzymuje wówczas z sądu nakaz zapłaty wraz z pozwem i pouczeniem o sposobie wniesienia sprzeciwu oraz skutkach niezaskarżenia nakazu.

Termin do złożenia sprzeciwu od nakazu zapłaty

Z dyspozycji art. 503 par. 1 zd. 1 Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.) wynika, że  sprzeciw od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym wnosi się do sądu, który wydał nakaz zapłaty, a w przypadku nakazu wydanego przez referendarza sądowego – do sądu, przed którym wytoczono powództwo.

Dwutygodniowy termin do wniesienia sprzeciwu biegnie od dnia doręczenia pozwanemu nakazu zapłaty. Dniem doręczenia będzie również odbiór awizowanej przesyłki w urzędzie pocztowym, a także dzień odebrania przesyłki przez pełnoletniego domownika np. członka rodziny dłużnika. „Przyjmuje się zatem, iż „domownikiem” w rozumieniu art. 43 k.p.a. jest osoba, która pozostaje z adresatem pisma we wspólnym gospodarstwie domowym (-). Będzie tu chodzić zatem o takie osoby, dla których mieszkanie adresata będzie ich aktualnym centrum życiowej działalności, ośrodkiem osobistych i majątkowych interesów. Wymogiem uznania osoby za domownika w rozumieniu art. 43 k.p.a. nie musi być jej zameldowanie w miejscu zamieszkania adresata” – uznał Naczelny Sąd Administracyjny w Postanowieniu z dnia 7 grudnia 2011 r. w sprawie II GSK 2247/11.

Zgodnie z art. z art. 504 par. 1  K.p.c. sąd odrzuca sprzeciw wniesiony po upływie terminu. Jeżeli zatem pozwany w terminie ustawowym nie złoży sprzeciwu od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, wówczas nakaz zapłaty uprawomocni się.

W kolejnym artykule dotyczącym postępowania upominawczego więcej o tym co robić jeśli sprzeciw od nakazu zapłaty nie mógł zostać złożony w ustawowym terminie.

Podstawa prawna:

– art. 117 par. 2 , art. 118 , art. 123 par. 1 Kodeksu cywilnego

– art. 167 – 168, art. 169 par. 1-3 , art. 497[1] par. 2, art. 502 par. 1-2, art. 503 par. 1 zd. 1, art. 504  par. 1 – 2  Kodeksu postępowania cywilnego

Objaśnienie:

[1] Zgodnie z art. 123 par. 1 K.c. bieg przedawnienia może być przerwany m.in. przez uznanie długu  np. wystąpienie do aktualnego wierzyciela z wnioskiem o spłatę długu w ratach.

[2] „ Cesja  wierzytelności (przelew wierzytelności) –  umowa pomiędzy wierzycielem (zwanym cedentem) a osobą trzecią (zwaną cesjonariuszem), na mocy której osoba trzecia nabywa od dotychczasowego wierzyciela wierzytelność” – Encyklopedia zarządzania – https://mfiles.pl/pl/index.php/Cesja_wierzytelno%C5%9Bci (dostęp w dniu 16.05.2018 r.)

[3] Art. 505(2) K.p.c. stanowi : Pozew, odpowiedź na pozew, sprzeciw od wyroku zaocznego i pismo zawierające wnioski dowodowe wnoszone w postępowaniu uproszczonym powinny być sporządzone na urzędowych formularzach.

[4] Roszczenie «w prawie cywilnym: uprawnienie do żądania od określonej osoby określonego świadczenia lub zaniechania działania» – Słownik języka polskiego  PWN – https://sjp.pwn.pl/slowniki/roszczenie.html (dostęp w dniu 16.05.2018 r. )

[5]  Art. 117 par. 2  zd. 1 K.c. stanowi: Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia.

Stan prawny na 16 maja 2018 roku

Wanda Książek – współpracownik Portalu

Zapraszamy do kontaktu z Kancelarią, jeśli artykuł ten Państwa zainteresował lub potrzebują Państwo więcej informacji.