Planowane zmiany do Kodeksu postępowania cywilnego [2]

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (nr projektu UD 309). Planowane zmiany do Kodeksu postępowania cywilnego mają być dość istotne.

Część głównych założeń zmian została omówiona w artykule:

Projekt nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego – najistotniejsze zmiany [1]

Przedstawiamy dalsze istotne zmiany w projektowanej ustawie nowelizującej Kodeks postępowania cywilnego (K.p.c.).   

1. Ogłoszenie wyroku sądowego

Z projektowanego art. 326 par. 1 K.p.c wynika, że ogłoszenie wyroku powinno nastąpić na posiedzeniu, na którym zamknięto rozprawę. Postanowieniem ogłoszonym niezwłocznie po zamknięciu rozprawy sąd może odroczyć ogłoszenie wyroku na oznaczony termin przypadający nie później, niż miesiąc po zamknięciu rozprawy.

W przyszłym art. 326 par.4 K.p.c. ustawodawca proponuje odstąpienie od odczytania sentencji i od podania powodów rozstrzygnięcia, jeżeli na posiedzenie wyznaczone w celu ogłoszenia wyroku nikt się nie stawił. W takim przypadku wyrok uważa się za ogłoszony z chwilą zakończenia posiedzenia.

2. Uzasadnienie wyroku

Projektodawca podkreśla: „Praktyka sądowa ostatnich lat wskazuje, że uzasadnienia wyroków, zwłaszcza pisemne, stają się coraz obszerniejsze”. [1] Stąd też zgodnie z art. 327 [1] par. 1 K.p.c. uzasadnienie wyroku powinno zawierać:

1) wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a mianowicie: ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej,

2) wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Pisemne uzasadnienie wyroku sporządza się na wniosek strony o doręczenie wyroku z uzasadnieniem zgłoszony w terminie tygodnia od dnia ogłoszenia sentencji. Co istotne, we wniosku należy wskazać, czy pisemne uzasadnienie ma dotyczyć całości wyroku, czy jego części, w szczególności poszczególnych objętych nim rozstrzygnięć (proj. art. 328 par. 1 i par. 3 K.p.c.). 

Zdaniem Ministerstwa Sprawiedliwości powyższe „rozwiązanie nie tylko odciąży sędziów, którzy zaoszczędzony czas będą mogli poświęcić na rozpoznawanie innych spraw. Przede wszystkim skróci drogę do wniesienia ewentualnej apelacji. Kwestionujące wyrok strony nie będą musiały miesiącami czekać na sporządzenie pełnego pisemnego uzasadnienia, które daje możliwość złożenia apelacji”. [2] 

Pozostałe ważne zmiany do Kodeksu postępowania cywilnego

1. Pisemne zeznanie świadka

W projektowanym art. 263 K.p.c. zakłada się, iż świadka, który nie może się stawić na wezwanie z powodu choroby, niepełnosprawności lub innej nie dającej się pokonać przeszkody, przesłuchuje się w miejscu jego pobytu. Można będzie również wykorzystać w procedurze sądowej pisemne zeznanie świadka (proj. art. 271[1] K.p.c.) ponieważ, „złożenie zeznań na piśmie może znacznie przyspieszyć wydanie rozstrzygnięcia w sprawie oraz oszczędzić stronom kosztów, a sądowi – pracy. Dlatego możliwość tę, przewidzianą dotychczas tylko w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń, należy rozszerzyć na całe sądowe postępowanie cywilne”. [3] 

2. Pomoc prawna z urzędu

Osoba będąca stroną w procesie sądowym może korzystać z pomocy prawnej przyznanej jej przez sąd z urzędu. W przypadku, gdy sąd oddalił wniosek o  ustanowienie adwokata lub radcy prawnego strona nie może ponownie domagać się ustanowienia adwokata lub radcy prawnego, powołując się na te same okoliczności, które stanowiły uzasadnienie oddalonego wniosku (proj. art. 117[2] par. 1 K.p.c).

Sprawy w obszarze prawa pracy

Zmiany w przepisach regulujących postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy przewidują m.in.

• w sprawach dotyczących uznania przez sąd wypowiedzenia umowy o pracę dokonane przez pracodawcę za bezskuteczne albo przywracające pracownika do pracy na wniosek pracownika sąd I instancji będzie mógł w wyroku nałożyć na pracodawcę obowiązek dalszego zatrudnienia pracownika do czasu prawomocnego zakończenia postępowania (proj. art. 477[2] K.p.c.)
• zmianę w opłatach sądowych poprzez:
• pobranie przez sąd od pracodawcy opłaty podstawowej w kwocie 30 zł wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia,
• pobranie przez sąd od pracownika i pracodawcy opłaty stosunkowej w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50 000 zł (zmiana treści art. 35 ust. 1 Ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o kosztach sadowych w sprawach cywilnych (tekst. jedn. Dz.U. 2018. 300).

Źródło:

1. Rządowe Centrum Legislacji – https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12305652/katalog/12474240#12474240
2. Ministerstwo Sprawiedliwości – www.ms.gov.pl

Objaśnienie:

[1] Uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, str. 70 – https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12305652/12474240/12474241/dokument358648.pdf

(dostęp w  dniu 11.10.2018 r.)

[2] Komunikat Ministerstwa Sprawiedliwości „Wielka reforma procesu cywilnego” – https://www.ms.gov.pl/pl/informacje/news,11783,wielka-reforma-procesu-cywilnego.html

(dostęp w dniu 11.10.2018 r.)

[3] Uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, str. 59

Wanda Książek – współpracownik Portalu