Pełnomocnictwo i prokura – czym się różnią (cz.2)

W ostatnim artykule wskazywaliśmy na zakres reprezentacji danego podmiotu wynikający z pełnomocnictwa oraz prokury. Teraz czas na dalsze informacje na temat obu tych form przedstawicielstwa.

Wygaśnięcie prokury

Prokura może być w każdym czasie odwołana, przy czym zgodnie z przepisami K.s.h. odwołać prokurę może każdy wspólnik spółki osobowej uprawniony do reprezentacji podmiotu, czy też każdy członek zarządu spółki kapitałowej. Nie ma możliwości prawnej zrzeczenia się odwołania prokury (inaczej niż w przypadku standardowego pełnomocnictwa).

Z mocy wyraźnych regulacji K.s.h. otwarcie likwidacji spółki zarówno osobowej jak i kapitałowej powoduje z mocy prawa wygaśnięcie prokury. W okresie likwidacji prokura nie może być także ustanowiona.
Oczywiście wygaśnięcie prokury nastąpi także w przypadku śmierci prokurenta czy utraty przez niego zdolności do czynności prawnych. Nikt także nie może zmusić prokurenta do podejmowania przez niego działań we tym charakterze, w konsekwencji zatem rezygnacja prokurenta powinna odnieść zamierzony skutek prawny.

Z mocy regulacji Kodeksu cywilnego (art 1097 K.c.) wygaśnięcie prokury powoduje także:

• wykreślenie przedsiębiorcy z rejestru,
• ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy,
• przekształcenie przedsiębiorcy.

Wygaśnięcie prokury – podobnie jak jej ustanowienie wymaga zgłoszenia do rejestru sądowego.

Wygaśnięcie pełnomocnictwa

Podobnie jak prokurent, także pełnomocnik może zostać odwołany przez swojego mocodawcę, w drodze jednostronnej czynności prawnej. Może być jednak tak, że mocodawca zrzeknie się uprawnienia do odwołania pełnomocnictwa, jednakże tylko z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa (np. umowa o pracę, umowa menedżerska).

Z natury rzeczy także śmierć mocodawcy jak również i pełnomocnika powoduje wygaśnięcie pełnomocnictwa. Dopuszczalna jest jednak i taka sytuacja, w której umocowanie udzielone przed śmiercią będzie ważne i skuteczne także po śmierci mocodawcy lub pełnomocnika – umocowanie to będzie skuteczne o ile wprowadzono je z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa.

Przyczyny wygaśnięcia pełnomocnictwa mogą być także wskazane w treści pełnomocnictwa, pełnomocnictwo może mieć także charakter czasowy.

Otwarcie likwidacji podmiotu, czy spółki – które to podmioty udzieliły pełnomocnictwa – nie ma wpływu na umocowanie do reprezentowania. Także w trakcie likwidacji nie ma przeszkód do ustanowienia pełnomocnika.

Po wygaśnięciu umocowania pełnomocnik obowiązany jest zwrócić mocodawcy dokument pełnomocnictwa. Może żądać poświadczonego odpisu tego dokumentu; wygaśnięcie umocowania powinno być na odpisie zaznaczone.

Substytucja

Pełnomocnik może ustanowić dla mocodawcy innych pełnomocników (substytutów), z tym że prawo takie musi wynikać z udzielonego mu pełnomocnictwa, z ustawy lub stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa. Najczęściej temat ten rozwiązuje sam dokument pełnomocnictwa, w którym znaleźć się powinno stwierdzenie, że pełnomocnik ustanowiony tym pełnomocnictwem może ustanawiać dalszych pełnomocników.

W przypadku prokury – prokurent nie może ustanowić „dalszego prokurenta”, może co najwyżej ustanowić pełnomocnika do poszczególnej czynności lub pewnego rodzaju czynności. Nie jest przy tym możliwe udzielenie przez prokurenta pełnomocnictwa ogólnego. Generalnie pamiętać należy także, że zakres umocowania tak ustanowionego pełnomocnika nie może być większy niż zakres umocowania samego prokurenta.

PW.