Zarówno prokura jak i pełnomocnictwo – obie instytucje uregulowane w przepisach Kodeksu cywilnego – stanowią odmiany instytucji przedstawicielstwa. W obu przypadkach podmiot będący pełnomocnikiem lub prokurentem ma uprawnienie do składania oświadczeń w imieniu podmiotu reprezentowanego. Nie są to jednak instytucje tożsame.
Zakres umocowania
Pełnomocnictwo (art. 98-109 K.c.)
Pełnomocnictwo może zostać udzielone przez dowolny podmiot – osobę fizyczną lub prawną jak również jednostkę nie posiadającą osobowości prawnej.
Pełnomocnictwo może być udzielone jednej osobie lub kilku osobom. Jeśli mocodawca ustanowił kilku pełnomocników to mogą oni działać samodzielnie lub łącznie według reguł ustalonych przez mocodawcę (np. wszyscy pełnomocnicy łącznie bądź ich określona liczba).
Pełnomocnictwo ogólne obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu i pod rygorem nieważności powinno być udzielone na piśmie. Obok tego funkcjonuje pełnomocnictwo rodzajowe – do dokonywania czynności prawnych określonego rodzaju, oraz pełnomocnictwo do konkretnej czynności prawnej (pełnomocnictwo szczególne). W przepisach prawa brak jest definicji zwykłego zarządu, kwestię tę należy rozstrzygać indywidualnie w każdej sytuacji. W dawniejszej literaturze przedmiotu wskazywano, że do czynności takich nie można zaliczać umów zbywania i obciążania nieruchomości, zaciągania zobowiązań wekslowych i pożyczek, dokonywania darowizn, zawierania ugód, wytaczania postępowań itp.
Zgodnie z regulacjami prawnymi nie jest dopuszczalne udzielenia pełnomocnictwa do dokonywania wszelkich czynności prawnych tj. mieszczących się w ramach czynności zwykłego zarządu jak i przekraczających zakres zwykłego zarządu.
Pamiętać należy bezwzględnie, że jeśli pełnomocnictwo jest udzielane do czynności prawnej, która dla swojej ważności wymaga formy szczególnej, wówczas pełnomocnictwo do dokonania tej czynności także wymaga tej formy. Najczęściej chodzi o umowy nabycia własności nieruchomości gdzie wymagana jest forma notarialna, czy też w obrocie gospodarczym umowy sprzedaży udziałów w spółce z o.o. czy przedsiębiorstwa – gdzie wymagana jest forma pisemna z podpisami notarialnie poświadczonymi.
Pełnomocnictwo nie podlega co do zasady wpisowi do żadnego rejestru aczkolwiek osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą wpisaną do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej mogą zawrzeć we wpisie informację o zakresie pełnomocnictwa udzielonego innej osobie.
Prokura (art.1091 – 1099 K.c.)
Prokura to rodzaj pełnomocnictwa, jakiego mogą udzielić jedynie przedsiębiorcy wpisani do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Osoba fizyczna prowadząca samodzielnie działalność gospodarczą prokury takiej nie może ustanowić.
Prokura umocowuje do dokonywania w imieniu przedsiębiorcy wszystkich czynności sądowych oraz pozasądowych wiążących się z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Prokurenta nie mogą ustanawiać spółki w likwidacji oraz po ogłoszeniu upadłości.
Zakres umocowania prokurenta nie odnosi się – jak w przypadku pełnomocnictwa do czynności zwykłego zarządu, aczkolwiek z mocy przepisów Kodeksu cywilnego prokura nie upoważnia do:
• zbycia przedsiębiorstwa,
• dokonania czynności prawnej, na podstawie której następuje oddanie przedsiębiorstwa do czasowego korzystania,
• zbywania i obciążania nieruchomości.
Dla podanych wyżej czynności wymagane jest pełnomocnictwo do poszczególnej czynności.
Udzielenie prokury wymaga formy pisemnej, a prokurenci ujawniani są w rejestrze przedsiębiorców danego podmiotu. Zaznaczyć także trzeba, że prokura może być ustanowiona jako prokura samoistna – gdzie prokurent uzyskuje prawo do samodzielnego składania oświadczeń za spółkę, prokurę łączną – która zakłada reprezentację łączną przedsiębiorstwa przez kilku prokurentów, oraz prokurę oddziałową – ograniczoną do działalności oddziału przedsiębiorcy (ona zaś z kolei może być ustanowiona jako prokura samoistna lub łączna). Obok tego funkcjonowało dotychczas pojęcie prokury łącznej niewłaściwej, które obejmowało łączne działanie prokurenta oraz członka zarządu. Jednakże w jednej z ostatnich uchwał SN wskazał, że „Niedopuszczalny jest wpis do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym jednego prokurenta z zastrzeżeniem, że może on działać tylko łącznie z członkiem zarządu” (sygn. III CZP 34/14). Więcej na temat prokury łącznej niewłaściwej można przeczytać w jednym z artykułów na portalu. Obecnie zatem prokurę należy kształtować jako prokurę samoistną lub łączną.
PW.
https://digiartia.com/product/legal-power-law-firm-html-template/
https://digiartia.com/product/justitia-multiskin-lawyer-legal-wordpress-theme/