Otrzymanie zaliczki od kontrahenta a podatek dochodowy

Skutki podatkowe otrzymania zaliczki w podatku VAT opisano tutaj.

Teraz kolej na skutki otrzymania zaliczki, przedpłaty na gruncie przepisów ustaw o podatkach dochodowych. Istotne jest oczywista czy kwota taka powinna być rozpoznana w dacie otrzymania jako przychód do opodatkowania, czy też pozostaje ona wtedy bez znaczenia dla opodatkowania.

Generalnie rzecz ujmując, za datę powstania przychodu z działalności gospodarczej uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi (częściowego wykonania usługi), nie później niż dzień wystawienia faktury lub uregulowania należności (art. 12 ust. 3a ustawy o CIT, oraz art. 14 ust. 1c ustawy o PIT).

Obie ustawy o podatkach dochodowych zawierają natomiast dalszy jeszcze przepis zgodnie z którym nie zalicza się do przychodów podatkowych pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych (art. 12 ust. 4 pkt 1) ustawy o CIT i art. 14 ust. 3 pkt 1) ustawy o PIT).

Poprzez owe „pobrane wpłaty” na poczet „dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych” rozumie się w szczególności zaliczki czy przedpłaty od kontrahentów. W konsekwencji takiego brzmienia przepisu przyjąć by należało, że otrzymanie przez podatnika od kontrahenta przed dostawą towaru lub wykonaniem usługi zaliczki lub innej tego rodzaju przedpłaty, pozostawać będzie dla niego neutralne podatkowo.

Także wystawienie faktury na zaliczkę nie będzie powodowało konieczności rozpoznania przychodu do opodatkowania, przepisy ustaw o podatkach dochodowych odnosić się mogą bowiem w takiej sytuacji tylko do typowych faktur VAT wystawianych po wykonaniu usługi lub dostawie towarów.

Pewne wątpliwości pojawić się mogą w przypadku, w którym wpłacona zaliczka wynosić będzie 100% ustalonej należności. W takim przypadku liczyć się bowiem można z ryzykiem uznania przez organy podatkowe, że dokonana płatność w istocie stanowiła płatność z góry, a zatem przychód podatkowy winien zostać rozpoznany w dacie uregulowania należności – tak m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z dnia 9.12.2011 sygn. IPTPB1/415-160/11-4/MD.

Trudno się z tym zgodzić, skoro przepisy art. 12 ust. 4 pkt 1) ustawy o CIT i art. 14 ust. 3 pkt 1) ustawy o PIT) mówią o wpłatach na poczet przyszłych dostaw towarów i usług nie odnosząc się w żadnym razie do wysokości płatności, tj. z przepisu tego nie wynika, że np. tylko zaliczka o określonej wartości mieści się w zakresie tego przepisu. Dla bezpieczeństwa wskazywać by jednak należało na celowość uregulowania kontaktów pomiędzy kontrahentami w umowie, która winna jasno precyzować zasady rozliczeń, także w zakresie wpłat zaliczek na poczet ustalonej płatności. Nadto z umowy powinien wynikać zwrotny charakter zaliczek w przypadku wystąpienia określonych zdarzeń. To z kolei decydować będzie o tym, że kwota otrzymanej zaliczki nie będzie mogła być potraktowana jako przychód otrzymany przez podatnika definitywnie, a zatem podlegający od razu opodatkowaniu.

WW.