Dokonana nowelizacja Ordynacji podatkowej ma się przełożyć na bardziej efektywny pobór podatków. Sprawia to, że warto poznać regulacje dotyczące odpowiedzialności osób trzecich (w tym członków zarządu spółek kapitałowych oraz spółek kapitałowych w organizacji jak również likwidatorów) za zaległości podatkowe tego rodzaju podmiotów.
Przed zmianą członkowie zarządu odpowiadali solidarnie całym swoim majątkiem za zaległości podatkowe spółki kapitałowej oraz spółki kapitałowej w organizacji, o ile egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu nie udowodnił, że wniosek o ogłoszenie upadłości został zgłoszony we właściwym czasie, lub właściwie wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) (art. 116 Ordynacji Podatkowej).
Członek zarządu spółki kapitałowej lub spółki kapitałowej w organizacji mógł się dotychczas uwolnić od odpowiedzialności w przypadku, gdy wykazał, że:
- we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe;
- niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz nie wszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy;
- pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody (art. 299 § 1 k.s.h.)
Regulacje prawne potwierdzają, że wniosek o ogłoszenie upadłości może zgłosić samodzielnie każdy członek zarządu, bez względu na przyjęte w spółce zasady jej reprezentacji. Wyłączenie odpowiedzialności nie wymaga, aby doszło naprawdę do ogłoszenia upadłości spółki, gdyż przepis mówi tylko o zgłoszeniu wniosku w tym przedmiocie.
Po zmianie przepisów z dniem 1 stycznia 2016 r. odpowiedzialność za zaległości podatkowe spółek kapitałowych lub spółek kapitałowych w organizacji generalnie nie zmieniła się, natomiast doprecyzowano część przepisów, oraz wprowadzono zmiany wynikające z nowego aktu normatywnego tj. Prawa restrukturyzacyjnego.
W związku z tym członek zarządu może się zwolnić z odpowiedzialności, jeśli wykaże, że „we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym czasie zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne (Dz.U. poz. 978) albo zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu, o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne”
Inną ze zmian jest wprowadzenie domniemania, zgodnie z którym „jeżeli obowiązek zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości powstał i istniał wyłącznie w czasie, gdy prowadzona była egzekucja przez zarząd przymusowy albo przez sprzedaż przedsiębiorstwa na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, uznaje się, że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez winy członka zarządu”.
Dodatkowo nowelizacja ukształtowała odpowiedzialność za zaległości podatkowe spółek kapitałowych oraz spółek kapitałowych w organizacji analogicznie jak w przypadku odpowiedzialności wspólników spółek osobowych. Dlatego też członek zarządu odpowiada za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez niego obowiązków członka zarządu, oraz za zaległości wymienione w art. 52 oraz 52 a Ordynacji, jeżeli w tym czasie pełnił obowiązki członka zarządu. W przypadku natomiast zaległości powstałych po likwidacji spółki lub takich które były płatne po likwidacji – odpowiedzialność ponoszą osoby będące członkami zarządu w momencie likwidacji spółki.
Zaznaczyć należy, że odpowiedzialność za zaległości podatkowe spółek kapitałowych oraz spółek kapitałowych w organizacji wymaga wydania przez organ podatkowy uprzedniej odrębnej decyzji orzekającej o odpowiedzialności podatkowej osób trzecich.
WW.