Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania podatkowe – zasada oraz najciekawsze orzeczenia (cz. 1)

Za najbardziej bezpieczne uważa się generalnie prowadzenie działalności gospodarczej w formule spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub też spółki akcyjnej. Podstawowy argument to brak odpowiedzialności osobistej wspólników i jej ograniczenie do majątku spółki. Czasami jednak włodarze spółek kapitałowych zapominają o art. 116 Ordynacji podatkowej.

Zgodnie z ww. przepisem
„§ 1. Za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:
1) nie wykazał, że:
a) we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo
b) niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy;
2) nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.
§ 2. Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz zaległości wymienione w art. 52 powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu (…)”.

Przepis ten najogólniej rzecz ujmując wskazuje na odpowiedzialność członków zarządu spółek kapitałowych (także działających jako spółki w organizacji) za zobowiązania podatkowe takiego podmiotu.

Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania podatkowe:

a) jest odpowiedzialnością solidarną, a zatem przy wielości osób odpowiedzialnych możliwe jest domaganie się zapłaty od wybranych, niektórych lub wszystkich odpowiedzialnych,

b) wchodzi w życie gdy egzekucja z majątku spółki okazała się bezskuteczna – przyjmuje się, że ma to miejsce gdy doszło do niezaspokojenia roszczeń w toku postępowania egzekucyjnego prowadzonego zgodnie z K.p.c. lub przepisami o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, lub wyjawienie majątku w trybie przepisów K.p.c. nie dało rezultatu, albo też z wykazu majątku wynika że egzekucja będzie bezskuteczna, lub jeśli oddalono wniosek o ogłoszenie upadłości z powodu braku środków nie wystarczających nawet na pokrycie kosztów postępowania. Nie zawsze przy tym wymagane jest, aby postępowanie egzekucyjne zostało faktycznie wszczęte, w niektórych przypadkach możliwe jest i bez tego podstępowania stwierdzenie, że spółka nie ma żadnego majątku niezbędnego dla pokrycia wierzytelności podatkowych. Odpowiedzialność ta – jako odpowiedzialność osób trzecich ma zatem charakter odpowiedzialności subsydiarnej,

c) ma miejsce jeśli członkowie zarządu nie wykazali wystąpienia którejkolwiek z okoliczności zwalniającej od odpowiedzialności tj. np. gdy nie złożyli w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości lub nie wskazali innego majątku spółki, z którego możliwa byłaby egzekucja.

Odpowiedzialności tej podlegają zgodnie z przepisami Ordynacji Podatkowej członkowie zarządu – w zakresie tych podatków, których termin płatności upłynął w czasie pełnienia przez nich funkcji członka zarządu.

W kolejnym artykule przedstawimy kilka orzeczeń sądowych precyzujących zakres ww. odpowiedzialności podatkowej.
WW.