NOWY ŁAD – Prokurent a składka zdrowotna

NOWY ŁAD doprowadził m.in. do tego, że ubezpieczeniem zdrowotnym zostali objęci także prokurenci spółek. Zasady poboru składek zdrowotnych budzą jednak pewne wątpliwości, szczególnie ze względu na fakt, że w przypadku wynagrodzeń wypłacanych prokurentom z tytułu powołania spółka dokonująca takich wypłat nie pełni funkcji płatnika. Powstaje zatem uzasadnione czy i w jaki sposób nowe składki zdrowotne mają być odprowadzane.

Prokurent a składka zdrowotna – jaka jest regulacja prawna

Zgodnie z nowymi przepisami tj. art. 66 ust. 1 pkt 35a) Ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (dalej „Ustawa o NFZ”) „osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie” zostały objęte obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym.

Z przepisy tego wynikałoby zatem, że także prokurenci (których można uznać za osoby pełniące funkcję na postawie powołania) powołani do pełnienia swojej funkcji mocą uchwały zarządu Spółki i dla których zostało z tego powodu ustanowione wynagrodzenie także powinni podlegać składkom na ubezpieczenie zdrowotne.

Zaznaczyć jednak trzeba, że z mocy art. 83 ust. 2 Ustawy o NFZ:

„2. W przypadku nieobliczania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych przez płatnika, od przychodów stanowiących podstawę wymiaru składki, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości 0 zł”.

Co warto zaznaczyć, w przypadku wynagrodzeń prokurentów, spółka wypłacająca tego typu świadczenia nie pełni funkcji płatnika i nie jest zobowiązana do obliczenia, potrącenia oraz wpłaty na rachunek właściwego organu podatkowego zaliczki na podatek dochodowy. Podatkowo bowiem ww. wypłaty są traktowane jako przychody z innych źródeł (art. 10 ust. 1 pkt. 9) Ustawy o PIT). Te z kolei przychody podlegają opodatkowaniu wg skali podatkowej i dodatkowo sam prokurent winien wykazać te przychody do opodatkowania dopiero w zeznaniu rocznym składanym do końca kwietnia kolejnego roku kalendarzowego.

Więcej na ten temat: Jaki podatek od wynagrodzenia prokurenta?

Literalnie zatem – przechodząc do tematu składki zdrowotnej – wypadałoby uznać, że składka wynosić winna 0,00 zł. skoro płatnik nie oblicza w tym przypadku zaliczki na podatek dochodowy.

Prokurent a składka zdrowotna – jakie stanowisko ZUS

Tak jak powyżej interpretowała sytuację jedna ze spółek, która ostatecznie zdecydowała się na wystąpienie do ZUS o wydanie decyzji interpretacyjnej.

W decyzji z dnia 8 marca 2022 r. sygn. DI/100000/43/189/2022 ZUS wskazał, że:

• „Zgodnie z obecnym brzmieniem zmienionego art. 81 ust. 8 pkt 11a ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne dla osób powołanych do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie, jest kwota odpowiadająca wysokości wynagrodzenia tych osób pobieranego z tytułu powołania. Jednocześnie, w myśl art. 79 tej ustawy składka na ubezpieczenie zdrowotne jest miesięczna i niepodzielna i wynosi 9% podstawy wymiaru składki. Natomiast stosownie do art. 85 ust. 17a za osobę, o której mowa w art. 66 ust. 1 pkt 35a, składkę jako płatnik oblicza i pobiera z wynagrodzenia ubezpieczonego i odprowadza podmiot wypłacający wynagrodzenie.
• „(…) zgodnie z art. 83 ust. 2 tejże ustawy, w przypadku nieobliczania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych przez płatnika, od przychodów stanowiących podstawę wymiaru składki, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości „0” zł. Zauważyć należy, iż mechanizm obniżania składki zdrowotnej do „0” zł, o czym stanowi art. 83 ust. 2 ustawy wyżej przywołany, ma zastosowanie wyłącznie w okolicznościach wskazanych art. 83 ust. 1 ustawy, tj. w odniesieniu do płatników (ubezpieczonych), do których odnosi się ust. 1 tego artykułu. Artykuł 83 ust. 1 wskazuje na płatników, o których mowa w art. 85 ust. 1-13.
• Osoby ubezpieczone z tytułu powołania do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie, są natomiast ujęte w art. 85 ust. 17a ustawy. Tym samym wobec ubezpieczonych wskazanych w art. 66 ust. 1 pkt 35a nie będzie miał zastosowania przepis 83 ust. 2 ustawy pozwalający na zastosowanie mechanizmu obniżenia składki zdrowotnej do „0” zł.”

Końcowo ZUS uznał, że:

Podsumowanie

Do ww. stanowiska ZUS można mieć wątpliwości, o tyle że art. 83 ust. 2 Ustawy – literalnie bynajmniej nie zawiera zapisu iż ma on zastosowanie tylko do przypadków opisanych w art. 83 ust. 1 ww. Ustawy. Możliwa byłaby zatem tym kontekście również i taka interpretacja, która została przedstawiona na wstępie niniejszego artykułu.

Zaznaczyć też trzeba, że projekt zmian do NOWEGO ŁADU, które to zmiany teoretycznie miałyby wejść w życie od 1 lipca 2022 r. obejmują nową treść art. 66 ust. 1 pkt. 35a) ustawy o NFZ. Przepis ten wskazuje, że obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu podlegać będą:

W kontekście takiego brzmienia przepisów pojawić się może wątpliwość czy na podstawie obecnie obowiązujących przepisów prawa prokurenci są w ogóle objęci ww. obowiązkowymi składkami zdrowotnymi.

Stan prawny na dzień 07.06. 2022 r.

Małgorzata Gach – radca prawny i doradca podatkowy – Kancelaria Radcy Prawnego Małgorzata Gach