Nowelizacja ustawy o związkach zawodowych

Kolejną z projektowanych nowelizacji przepisów prawa jest nowelizacja ustawy o związkach zawodowych (Dz.U. 1991 nr 55 poz. 234). Jednakże w związku z projektem zmian sprzeciw wobec planowanych regulacji zgłosiły cztery organizacje pracodawców, czyli Konfederacja Lewiatan, Związek Rzemiosła Polskiego, Pracodawcy RP oraz BCC.

Zgodna krytyka wspomnianych organizacji ma prowadzić nawet do złożenia skargi do Międzynarodowej Organizacji Pracy. Krytyka opiera się na założeniu, że planowane poprawki wprowadzone na wniosek związków zawodowych są zbyt daleko posunięte.

Z tego też powodu stanowisko pracodawców ma trafić do central związkowych zasiadających w Radzie Dialogu Społecznego.

Ustawa o związkach zawodowych musi być znowelizowana w wyniku wyroku Trybunału Konstytucyjnego (z dnia 2 czerwca 2015 r. Sygn. akt K 1/13).  Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego w tym wyroku stwierdzili, że obecnie obowiązujące przepisy są niezgodne z ustawą zasadniczą ze względu na brak możliwości zrzeszania się w związkach zawodowych osób zatrudnionych na podstawie kontraktu cywilnoprawnego czy prowadzących własną działalność gospodarczą.

Przedsiębiorcy są jednak zdania, że niedopuszczalna jest sytuacja, w której związkowcy na kontraktach korzystać będą np. z prawa do ochrony przed zwolnieniami. Sprzeciwiają się także tworzeniu związków tylko przez pracowników na kontraktach cywilno-prawnych, które mogłyby negocjować z pracodawcami układy zbiorowe (co do tej pory leżało w gestii pracowników etatowych).

Kontrowersje wzbudza fakt, że zleceniobiorcy czy prowadzący działalność gospodarczą mogliby korzystać z większości kosztownych uprawnień, które w tym momencie przysługują związkowcom zatrudnionym na etatach. Problematyczne w tym względzie miałoby być m.in. rozszerzenie zwolnienia od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia na czas niezbędny do wykonania doraźnej czynności osoby, która nie jest pracownikiem. Brak byłoby doprecyzowania, czym jest czynność doraźna i jakie są limity czasowe na ich wykonywanie.

Wobec takich zapisów wejście w życie ustawy w tym brzmieniu będzie oznaczało nałożenie na przedsiębiorców dodatkowych kosztów oraz realne ograniczenie konstytucyjnej swobody prowadzenia działalności gospodarczej. Nowelizacja ustawy o związkach zawodowych może zatem mieć istotny wpływ na przedsiębiorców i prowadzoną przez nich działalność gospodarczą. Dlatego też organizacje zrzeszające pracodawców zamierzają w takiej sytuacji złożyć skargę do Międzynarodowej Organizacji Pracy.

Nad nowymi rozwiązaniami pracuje już Komisja Kodyfikacyjna Prawa Pracy.  Z tego też powodu nie ma potrzeby wprowadzania wyrywkowych zmian, gdyż są przygotowane projekty dwóch nowych kodeksów pracy mających kompleksowo regulować kwestie swobody zrzeszania się w związkach zawodowych i wynikające z tego uprawnienia członków tych organizacji.

Wprowadzenie zmian przewiduje ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz niektórych innych ustaw.

WW.