Strona główna Ogólna Projekt ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym

Projekt ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym

879
PODZIEL SIĘ

Znajdujący się obecnie w Sejmie rządowy projekt ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym wprowadza do polskiego prawa i postępowania cywilnego nową instytucję, jaką jest postępowanie grupowe. Instytucja pozwu zbiorowego istnieje w wielu krajach na świecie i jest z sukcesem wykorzystywana – podobnie jak polski projekt daje możliwość rozstrzygnięcia wielu podobnych spraw w jednym postępowaniu.

W projekcie, skierowanym obecnie do sejmowej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, przyjęto, że postępowanie grupowe może być prowadzone w interesie wielu (co najmniej 10) osób, które dochodzą na tej drodze swoich roszczeń indywidualnych od jednego podmiotu i między którymi występuje na tyle istotna więź podmiotowa i przedmiotowa, że – ze względu na interes członków takiej grupy, pozwanego, jak i samego wymiaru sprawiedliwości – celowe jest ich wspólne dochodzenie. Czyli warunkiem złożenia pozwu będzie oparcie go na jednakowej podstawie – na przykład pozew zbiorowy będą mogły złożyć osoby poszkodowane w wyniku korzystania z tego samego produktu leczniczego, zatruci klienci restauracji czy poszkodowani w tej samej katastrofie. Ocena, czy więź istniejąca między podmiotami skutkuje możliwością połączenia ich w grupę i dopuszczeniem rozpoznania sprawy w postępowaniu grupowym każdorazowo będzie należała do sądu badającego wstępnie pozew. Pozwem zbiorowym będzie można dochodzić zarówno roszczeń pieniężnych, jak i niepieniężnych.

Postępowanie grupowe ma, wg. autorów, „ułatwić dostęp do sądu w sytuacjach, w których dochodzenie roszczenia w takim postępowaniu jest korzystniejsze dla zainteresowanego niż indywidualne występowanie z własnym roszczeniem”. W opinii autorów projektu taka sytuacja może występować np. w przypadku niewielkich roszczeń, gdy składanie pozwów indywidualnych nie jest opłacalne.

Niewątpliwym atutem nowych rozwiązań jest to, iż nie wymagają one tak osobistego zaangażowania poszkodowanego jak w przypadku spraw indywidualnych, zaś koszty zawodowego prawnika (adwokata, radcy prawnego), który musi być obowiązkowo ustanowiony w sprawie, rozłożą się na wszystkich powodów. Warto też podkreślić, iż opłaty sądowe będą w tym przypadku znacznie niższe – stanowić będą 2 proc. wartości sporu, podczas gdy w indywidualnej sprawie opłata ta wynosi 5 proc.

Istotną kwestią jest również to, iż uczestnicy (powodowie) pozwu zbiorowego będą musieli ustalić roszczenia pieniężne w jednakowej (zryczałtowanej) wysokości dla każdego z nich, chociaż ujednolicenie może nastąpić także w podgrupach (np. część powodów zażąda po 10 tys. zł, a bardziej poszkodowani po 15 tys.).

Mankamentem natomiast może się okazać, wspomniany limit 10 osób, który, szczególnie w sprawach konsumenckich, może ograniczać zastosowanie nowych przepisów. Zebranie takiej ilości uczestników postępowania, opierających swoje roszczenia przeciwko jednemu i temu samemu podmiotowi na jednakowej podstawie, może okazać się trudnym przedsięwzięciem.

Niemniej podkreślić należy, iż projekt znajduje się dopiero we wstępnej fazie
procesu legislacyjnego i jego założenia mogą jeszcze ulec zmianie, albowiem praca w komisji sejmowej dopiero się zaczęła.

Autor: Ewa Ostrowska, radca prawny
Gregorowicz-Ziemba Krakowiak Gąsiorowski Kancelaria Prawna