Procedowany obecnie w procesie legislacyjnym projekt z dnia 27 września 2017 r. Ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym wprowadza zmiany nie tyle do ustaw podatkowych lecz także do Kodeksu spółek handlowych (dalej K.s.h.). Ustawa powinna wejść w życie z dniem 1 stycznia 2018 r., obecnie jest na etapie konsultacji i opiniowania. Najciekawsze zmiany do K.s.h. jakie wynikają z tej ustawy, to:
Możliwość potwierdzania czynności prawnych dokonanych przez organ z przekroczeniem zakresu umocowania lub przez osobę, nie będącą organem spółki
Celem nowelizacji jest wprowadzenie zasady zgodnie z którą możliwe będzie potwierdzanie czynności prawnych dokonanych przez organ z przekroczeniem jego umocowania, czy też np. w przypadku wygaśnięcia mandatu do pełnienia funkcji w zarządzie – na zasadach analogicznych jak potwierdzanie czynności dokonanych przez „fałszywego pełnomocnika”.
Innymi słowy taka wadliwa czynność nie będzie automatycznie nieważna, ale ważność tej umowy będzie uzależniona od potwierdzenia przez właściwy/poprawnie działający organ. Druga strona umowy będzie mogła przy tym wyznaczyć podmiotowi w imieniu którego umowa została zawarta termin do potwierdzenia.
Zaznaczyć przy tym należy, że ww. zasada nie będzie miała zastosowania do przypadków, w których nieważność czynności prawnych będzie wynikała z braku odpowiedniej uchwały zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia akcjonariuszy wynikających z przepisów prawa (art. 17 K.s.h.).
Przekazanie agio na kapitał rezerwowy oraz nowe zasady gospodarowania kapitałami w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością
Dotychczas w przypadku objęcia udziałów w spółce z o.o. powyżej wartości nominalnej – różnica pomiędzy wartością nominalną a ceną emisyjną tj. agio emisyjne – spółka zobowiązana była przekazać tylko i wyłącznie na kapitał zapasowy. Po zmianie ww. wartość będzie mogła zostać zapisana także na kapitale rezerwowym.
Dodatkowo przewiduje się, że spółka może tworzyć kapitał na pokrycie szczególnych strat lub wydatków w postaci kapitału rezerwowego.
O wykorzystaniu kapitału zapasowego lub rezerwowego decyduje zgromadzenie wspólników, chyba, że umowa spółki będzie stanowić inaczej. Wynika stąd, inaczej niż w spółce akcyjnej, że dysponowanie ww. kapitałami może zostać scedowana także na inny organ w tym zarząd spółki z o.o.
Zmiana umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji poprzez zmianę umowy spółki zawartej przez wspólników
Przepis doprecyzowuje w jaki sposób powinno dojść do zmiany umowy spółki z o.o. w organizacji tj. przed jej wpisem do rejestru przedsiębiorców KRS.
Formą właściwą w tym przypadku zmiana umowy spółki a zatem wymagana jest jednomyślność wszystkich wspólników, którzy podpisali pierwotną umowę spółki.
Wspólność majątkowa małżeńska a udziały w spółce z o.o. czy akcje w spółce akcyjnej
Jeśli udziały w spółce z o.o. są objęte wspólnością majątkową małżeńską a umowa spółki z o.o. zawiera zapisy wyłączające lub ograniczające wstąpienie do spółki współmałżonka wspólnika, wówczas takiemu współmałżonkowi wspólnika przysługuje prawo spłaty równowartości przysługującego mu udziału w spółce.
Spłata ta powinna się dokonać przy zastosowaniu zasad dotyczących zwrotu wydatków i nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty małżonka.
Zaznaczyć przy tym należy, że dopiero po dokonaniu tej spłaty udział staje się majątkiem osobistym tego małżonka, który pozostaje wspólnikiem w spółce.
Oznacza to, że w tym stanie rzeczy wspólnikiem spółki z o.o. może pozostać jedno ze współmałżonków, drugie powinno natomiast zostać spłacone. Jednakże dopiero skuteczna spłata takiego małżonka będzie skutkować przesunięciem ww. udziału w spółce z o.o. do majątku odrębnego małżonka – wspólnika.
Analogiczna zasada dotyczy także akcji w spółce akcyjnej objętych wspólnością majątkową małżeńską.
Wypłata dywidendy i zwrot wypłaconej zaliczki na poczet dywidendy
Planowana zmiana w zakresie wypłaty dywidendy polega na doprecyzowaniu dnia wypłaty dywidendy.
Dotychczasowe regulacje nie regulowały tej kwestii, co skutkowało czasami istotnym przesunięciem w czasie wypłaty dywidendy w spółce z o.o.
Nowa regulacja wskazuje, że dywidendę wypłaca się w dniu określonym w uchwale wspólników. Przy czym jeśli uchwała nie będzie określać tego dnia, wypłata powinna nastąpić w dniu wskazanym przez Zarząd spółki z tym że powinno to mieć miejsce najpóźniej z zakończeniem roku obrotowego w którym podjęto uchwałę, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
Ustawa określa także, że jeśli wspólnikom spółki z o.o. zostały wypłacone zaliczki na poczet dywidendy, zaś spółka za rok w którym doszło do wypłat zanotowała stratę lub zysk był niższy niż wypłacone zaliczki, spółka może żądać od wspólników zwrotu zaliczek na poczet dywidendy pobranych w zawyżonej wysokości.
Komu należy złożyć oświadczenie o rezygnacji z pełnienia funkcji członka zarządu lub rady nadzorczej
Nowelizacja K.s.h. zakłada, że członek zarządu spółki powinien złożyć rezygnację spółce. Natomiast w przypadku gdy rezygnującym jest jedyny członek zarządu lub też wszyscy członkowie zarządu składają rezygnację – to niezależnie od powiadomienia spółki – równocześnie o rezygnacji powinien być powiadomiony sąd rejestrowy.
Członek rady nadzorczej także ma składać rezygnację spółce.
Regulacja ta ma wyłączyć wątpliwości doktrynalne pojawiające się głównie w przypadkach, gdy rezygnację z tytułu członkostwa w zarządzie składał jedyny członek zarządu. Zabezpieczeniem interesów spółki, tak aby niemożliwe było jej funkcjonowanie bez organu uprawnionego do reprezentacji ma być jednoczesne powiadomienie sądu rejestrowego.
Ustawa nie wskazuje na formę tego zawiadomienia, może to zatem nastąpić dowolnie, byle tylko informacja w tym zakresie dotarła do sądu.
W przypadku złożenia rezygnacji przez członka rady nadzorczej dotychczas przyjmowano, że taka osoba powinna złożyć rezygnację temu organowi, który danego członka powołał. Nowelizacja określa, że rezygnacja taka powinna być składana na ręce zarządu spółki.
Nowelizacja przepisów w powyższym zakresie dotyczy zarówno spółki z o.o. jak i spółki akcyjnej.
Obiegowe podejmowanie przez zgromadzenie wspólników uchwał zwyczajnego zgromadzenia wspólników
Kolejna proponowana zmiana zakłada możliwość przyjmowania w trybie obiegowym czyli poza zgromadzeniem wspólników także takich uchwał, które są przekazane do wyłącznej kompetencji zwyczajnego zgromadzenia wspólników. Dotyczy to zatem uchwały w sprawie rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy, powzięcie uchwały o podziale zysku albo pokryciu straty, udzielenia członkom organów spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków.
Zdaniem autorów nowelizacji konieczność uzyskania zgody na piśmie wspólników na postanowienie, które ma być powzięte poza zgromadzeniem, czy też w ogóle nie głosowanie pisemne stanowi wystarczające zabezpieczenie dla wszystkich wspólników spółki. Nie ma zatem uzasadnienia do bezwzględnego wskazania, że tego typu uchwały powinny zapadać tylko na zgromadzeniu wspólników.
Podsumowanie
Podsumowując, planowane zmiany do K.s.h. mają charakter generalnie doprecyzowujący. Szczególnie jednak ważne znaczenie wydają się mieć jednak zmiany dotyczące potwierdzania czynności prawnych zawartych wadliwie oraz wprowadzenie trybu składania rezygnacji przez członków zarządu czy rady nadzorczej.
Zobaczymy, czy zmiany te faktycznie wejdą w życie.
Małgorzata Gach – radca prawny, doradca podatkowy Kancelaria Prawna GACH MIZIŃSKA w Krakowie, www.gm-legal.pl
