W dniu dzisiejszym (28.10.2015) Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodny z Konstytucją (tj. z art. 2 i art. 84 Konstytucji) – przepis art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, ze zm.), w zakresie, w jakim nie przewiduje mechanizmu korygowania kwoty zmniejszającej podatek, gwarantującego co najmniej minimum egzystencji.
Jednoczenie TK wskazał, że ww. przepis traci moc obowiązującą z dniem 30 listopada 2016 r.
Podmiotem inicjującym postępowania przed TK był Rzecznik Praw Obywatelskich.
Jak wynika z komunikatu na stronie Trybunału Konstytucyjnego, zdaniem RPO „weryfikacji wymaga przede wszystkim przyjęte przez ustawodawcę założenie, że przekroczenie przez podatnika kwoty wolnej od podatku świadczy o tym, że jest on w stanie w granicach tak ustalonego dochodu zaspokoić swoje elementarne potrzeby życiowe i posiada równocześnie rzeczywistą zdolność do ponoszenia ciężarów publicznych w postaci uiszczania podatku”.
„Art. 84 konstytucji wyraża zasadę sprawiedliwości podatkowej i wyłączności ustawy w zakresie ustanawiania obowiązku ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych. Sprawiedliwość podatkowa jest pojmowana jako reguła kształtowania podatków według zasady równości i powszechności. Nałożenie więc obowiązków podatkowych znajduje bezpośrednią podstawę w Konstytucji i nie może być rozpatrywane w kategoriach ograniczania praw jednostki, lecz musi się odnosić do zdolności ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych przez obywateli”.
„Zdaniem wnioskodawcy wkroczenie w kwestionowanym zakresie w sferę praw określonych w art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji nie ma charakteru proporcjonalnego. Osiągane bowiem korzyści w postaci wpływów podatkowych nie pozostają w odpowiedniej proporcji do nakładanych ciężarów, co nie sprzyja samodzielnemu zaspokajaniu potrzeb człowieka funkcjonującego we współczesnym społeczeństwie”.
„Kwestionowany przepis w zakresie, w jakim ustala w pierwszym przedziale skali podatkowej kwotę zmniejszającą podatek, zdaniem RPO przekracza granicę dopuszczalnej ingerencji w prawo własności, przez co narusza art. 64 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji”.
Innymi słowy, kwota wolna od podatku powinna być tak skonstruowana prawnie, aby podatnik miał zapewnione co najmniej minimum egzystencji.
WW.