Księga wieczysta

Księga wieczysta (KW) jest ogólnodostępnym źródłem informacji (rejestr publiczny) na temat udokumentowanego stanu prawnego danej nieruchomości. Księgi wieczyste prowadzą wydziały ksiąg wieczystych sądów rejonowych, które są właściwe ze względu na położenie nieruchomości. Ich siedziby określa Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie ustalenia siedzib i obszarów właściwości sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych oraz zakresu rozpoznawanych przez nie spraw (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1269).

Regulacja prawna

Funkcjonowanie instytucji ksiąg wieczystych reguluje Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2204).

Natomiast zagadnienia szczegółowe zawiera:

1. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 lutego 2016 r. w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie teleinformatycznym (Dz.U. z 2016 r. poz. 312 z późn.zm.),
2. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 listopada 2013 r. w sprawie Centralnej Informacji Ksiąg Wieczystych (Dz.U. z 2016 r. poz. 292 ze zm.),
3. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 listopada 2013 r. w sprawie wysokości opłat od wniosków o wydanie przez Centralną Informację Ksiąg Wieczystych odpisów ksiąg wieczystych, wyciągów z ksiąg wieczystych i zaświadczeń o zamknięciu ksiąg wieczystych oraz od wniosku o wyszukanie ksiąg wieczystych w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1412).

W jakim celu prowadzone są księgi wieczyste?

Księgi wieczyste prowadzi się w celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości – gruntowych, budynkowych oraz lokalowych. Dla każdej nieruchomości prowadzona jest osobna księga wieczysta.

Księga wieczysta jest zakładana również w celu ustalenia stanu prawnego spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.

Z jakich działów składa się księga wieczysta ?

Zgodnie z art. 25 ust. 1- 2 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, księga wieczysta zawiera cztery działy, z których:

1. pierwszy obejmuje oznaczenie nieruchomości oraz wpisy praw związanych z jej własnością (położenie, powierzchnię , przeznaczenie nieruchomości),
2. drugi obejmuje wpisy dotyczące własności i użytkowania wieczystego (dane właściciela nieruchomości, sposób nabycia nieruchomości lub prawa do użytkowania wieczystego),
3. trzeci przeznaczony jest na wpisy dotyczące ograniczonych praw rzeczowych, z wyjątkiem hipotek, na wpisy ograniczeń w rozporządzaniu nieruchomością lub użytkowaniem wieczystym oraz na wpisy innych praw i roszczeń, z wyjątkiem roszczeń dotyczących hipotek (w tym dziale podaje się przykładowo informacje o egzekucji z nieruchomości),
4. czwarty przeznaczony jest na wpisy dotyczące hipotek ( w tym dziale podaje się obciążenia nieruchomości np. z tytułu umowy kredytowej zawartej z bankiem przez właściciela nieruchomości).

Księga wieczysta dla spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu zawiera cztery działy, z których:

1. pierwszy obejmuje oznaczenie lokalu lub domu jednorodzinnego oraz oznaczenie nieruchomości, z którą jest związany,
2. drugi obejmuje wpisy dotyczące osoby, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu,
3. trzeci jest przeznaczony na wpisy ograniczeń w rozporządzaniu prawem oraz wpisy innych praw i roszczeń, z wyjątkiem roszczeń dotyczących hipotek,
4. czwarty jest przeznaczony na wpisy dotyczące hipotek.

W jaki sposób można zapoznać się z księgą wieczystą ?

Księgi wieczyste są jawne. Osoba zainteresowana księgą wieczystą określonej nieruchomości np. przyszły jej nabywca może ją przeglądać w sekretariacie wydziału ksiąg wieczystych sądu rejonowego (konieczny pisemny umotywowany wniosek) lub poprzez stronę internetową Ministerstwa Sprawiedliwości. W tym celu konieczne jest posiadanie numeru księgi wieczystej.

Podstawa prawna: Art. 1 – 2 , art. 25 ust. 1- 2 Ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2204)

Stan prawny na dzień 29 września 2022 r.

Małgorzata Gach

Wanda Książek