Od dnia 1 marca 2017 roku weszła w życie reforma, dzięki której dojdzie do zintensyfikowania aktywności służb podatkowych. Jednym z oczekiwań, jakie się stawia tej reformie, jest zwiększenie skuteczności ściągania podatków, jak i egzekwowania obowiązku podatkowego. Zintensyfikowane działania Krajowej Administracji Skarbowej mają doprowadzić także do zredukowania „szarej strefy”, na której tak wiele państwo traci, a więc finalnie mają i przyczynić się do większych wpływów budżetowych z podatków.
Krajowa Administracja Skarbowa – czyli co tak naprawdę?
Utworzenie Krajowej Administracji Skarbowej jest ważnym przedsięwzięciem w dziedzinie udoskonalenia krajowego systemu poboru podatków, skuteczności prowadzonych działań przez administrację skarbową kraju, jak i w sferze szczelności krajowego systemu podatkowego.
Krajowa Administracja Skarbowa jako nowa instytucja jest związana z Ministerstwem Finansów Publicznych w aspekcie instytucjonalnym. To znaczy, że temu właśnie ministerstwu będzie podlegać. Minister ds. finansów publicznych zyskał więc dodatkowe funkcje i uprawnienia. Będzie odpowiadał za koordynowanie działalności KAS, ale i nadawanie odpowiednich kierunków, priorytetów realizowanej przez ww. podmiot polityce, aktywności. Od strony podmiotowej warto zwrócić uwagę, że Krajową Administracja Skarbowa tworzą głównie:
- Funkcjonariusze Służby Celnej;
- Funkcjonariusze Służby Skarbowej;
- Służba Cywilna.
Jakie zadania są stawiane Krajowej Administracji Skarbowej?
Krajowa Administracja Skarbowa jest instytucją, której katalog powierzonych zadań do realizowania zdecydowanie jest szeroki, ale i przedmiotowo zróżnicowany. Co to znaczy? Mianowicie Krajowa Administracja Skarbowa będzie realizować nie tylko działania natury kontrolnej. Tak więc:
- ma służyć wspieraniu podmiotów gospodarczych, które prowadzą swoją działalność uczciwie, nie uchylają się od dopełnienia obowiązkowi podatkowemu (przykład „dużych podatników” którymi są oddziały zagranicznych koncernów, występujące na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych);
- ma prowadzić do wypracowywania możliwe jednolitego stanowiska w doktrynie, judykaturze prawa podatkowego, temu, by zwłaszcza do najbardziej dyskusyjnych przepisów prawa podatkowego były wydane przejrzyste, ujednolicone interpretacje podatkowe;
- ma spełniać funkcję informacyjną, prowadzić Ogólnopolską Informację Skarbową, dzięki której każdy zainteresowany obywatel w prosty, wygodny sposób uzyska istotne informacje w kwestiach podatkowych, celnych, skarbowych;
- ma zapobiegać rozwojowi przestępczości gospodarczej, podatkowej, skarbowej, w szczególności wyłudzeniom podatku VAT;
- ma służyć zwalczaniu „szarej strefy”, skutecznemu egzekwowaniu podatków, doprowadzeniu do wysokiej ściągalności należnych podatków od właściwych podatników.
Szczególnie uprawnienia w zakresie działania Krajowej Administracji Skarbowej – czyli jakie?
Przepisy ustawowe, na podstawie których rozpoczęła swoją działalność w Polsce Krajowa Administracja Skarbowa, nadają jej szereg bardzo szczególnych uprawnień.
Ogólnie je oceniając, należy uznać, że są mocnym narzędziem, dzięki którym Krajowa Administracja Skarbowa i jej podmioty będą mogły bardzo dokładnie i wnikliwie prowadzić zwłaszcza czynności natury kontrolnej, rozpoznawczej.
Te najważniejsze „szczególne uprawnienia” Krajowej Administracji Skarbowej to:
- prawo do zbierania, przetwarzania, analizowania informacji, dotyczących obywateli (także metodami niejawnymi) w sytuacji, gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że osoba ta swoimi działaniami popełnienia przestępstwo;
- prawo do przeprowadzania działań kontrolnych w terenie, np. na obszarze zakładu przedsiębiorcy w dowolnym momencie;
- prawo do pozyskiwania w toku prowadzonych czynności danych, stricte pochodzących z przekazu telekomunikacyjnego, np. treść korespondenci e-mailowej;
- prawo do rejestrowania dla celów dowodowych dźwięku czy obrazu (także w miejscach publicznych) za pomocą środków technicznych;
- prawo do przeprowadzania w uzasadnionych przypadkach kontroli operacyjnej, np. przeglądu przesyłek pocztowych kierowanych do danego przedsiębiorcy;
- prawo do stosowania środków przymusu bezpośredniego przez funkcjonariuszy Krajowej Administracji Skarbowej w uzasadnionych przypadkach;
- prawo do decydowania np. o zatrzymaniu wypływu statku morskiego w uzasadnionych przypadkach, jeśli jego wypływ, działalność (przewożone towary) mogą stać w kolizji z obowiązującymi przepisami prawa celnego, podatkowego;
- prawo do stosowania rozwiązań szczególnych, celem uzyskania dowodów na potwierdzenie działania określonego podmiotu (np. prawo do zainicjowania sytuacji związanej z wręczeniem korzyści majątkowej).
Jak zatem widać uprawnienia Krajowej Administracji Skarbowej zostały bardzo znacząco rozbudowane. Należy w związku z tym uznać, że od 1 marca 2017 r. zdecydowanie w Polsce rozpoczęto nowy etap działań, odnoszących się do kontrolowania podatników. Docelowo efekt tej aktywności ma być pozytywny, zmniejszenie „szarej strefy”, większa ściągalność podatków, wypracowanie mechanizmów informowania podatników o prawie. Jaki jednak efekt działania Krajowej Administracji Skarbowej będzie naprawdę, pokaże dopiero najbliższy czas.
Joanna Jaskiernia – współpracownik Portalu
