Elastyczne formy zatrudnienia to rozwiązanie, które współcześnie cieszy się sporym zainteresowaniem. Kiedyś za elastyczne formy zatrudnienia uznawano głównie pracę zdalną, czy wykonywaną w ramach umów cywilnoprawnych. Obecnie do tego grona zalicza się także działalność zawodową realizowaną w formie tele – pracy, czy i w ramach kontraktu menadżerskiego. Ten ostatni jest coraz powszechniejszy, chociaż dla wielu dalej mało znany, zwłaszcza pod kątem sytuacji podatkowo – ubezpieczeniowej tak zatrudnionego.
Kontrakt menadżerski to typ umowy, ale jakiej?
Celem uporządkowania pojęć, najpierw warto byłoby wyjaśnić, czym jest kontrakt menadżerski.
Generalnie jest to umowa, której stronami jest zatrudniany menadżer i podmiot, który go zatrudnia. Brak jednak w polskim Kodeksie Cywilnym (prawo zobowiązań), czy nawet i prawie pracy wyraźnych przepisów, odnoszących się stricte do umowy kontraktu menadżerskiego.
W praktyce więc do regulowania stosunków między stronami takiego kontraktu stosuje się po prostu przepisy prawa, pochodzące z różnych aktów, np. przepisy prawa cywilnego odnoszące się do umowy zlecenia. Generalnie jest to umowa nienazwana łącząca w sobie elementy różnych stosunków umownych.
Poprzez spisanie jako umowy kontraktu menadżerskiego przedsiębiorca powierza danemu menadżerowi zwykle zarządzanie przedsiębiorstwem lub jego określonym działem czy częścią, oczywiście za wynagrodzeniem.
Zazwyczaj osoba zatrudniania w ramach takiego kontraktu nie jest wprowadzana do struktury firmy, zatem nie podlega osobie zatrudnionej w firmie na wyższym szczeblu jako jej bezpośredniemu przełożonemu. Osoba na kontrakcie menadżerskim często więc działa elastycznie, swobodnie, jako ekspert, fachowiec powołany do zrealizowania powierzonych wycinków aktywności w danej jednostce gospodarczej.
Pod względem rodzajowym, znane są w praktyce zarówno kontrakty menadżerskie, gdzie:
- Wskazuje się poprzez wyliczenie, jakie aktywności ma wykonywać osoba zatrudniona, za co odpowiada, co ma realizować, osiągnąć poprzez swoją pracę;
- Nie wskazuje się dokładnie szczegółów aktywności zawodowej menadżera, a pozostawia się mu wysoki poziom samodzielności, dowolności w działaniu, w takich kontraktach częściej jedynie pojawia się wskazanie celu powołania menadżera i spisania z nim kontraktu.
Czemu kontrakty menadżerskie stają się coraz powszechniejsze?
Wiele firm, zwłaszcza wielkich spółek kapitałowych, odchodzi od powoływania eksperta, czy menadżera na samodzielne stanowisko w strukturze firmy, właśnie na rzecz spisania z taką osobą kontraktu menadżerskiego. Warto zatem iść krok dalej, a więc odpowiedzieć na pytanie, co jest powodem rosnącej popularności stosowania kontraktów menadżerskich? Mianowicie wynika to z takich cech tegoż kontraktu:
- Swoboda i elastyczność: umowa kontraktu menadżerskiego to umowa nienazwana, strony mają pozostawioną dowolność w ukształtowaniu więc swoich praw i obowiązków w drodze takiej umowy;
- Ekonomiczność: poprzez kontrakty menadżerskie ustala się menadżerom wynagrodzenie mieszane, zatem wynagrodzenie podstawowe, jak i dodatkowe (premie), ale już z odpowiednimi zastrzeżeniami (np. uzależnienie ich wypłaty od efektów pracy menadżera);
- Otwartość: kontrakt ma otwartą formułę, więc pozwala obu stronom na negocjowanie warunków, na jakich będą ze sobą współpracować, obserwowane jest, że z tej cechy kontraktów szczególnie korzystają wysokiej klasy menadżerowie;
- Indywidualność: kontrakt menadżerski pozwala wreszcie na przyznawanie przez firmę zatrudnianym menadżerom indywidualnych warunków, zgodnych ze specyfiką pracy, stawianymi im wymaganiami, jest to cenne rozwiązanie, zwłaszcza, że w ramach zatrudnienia na umowie o pracę, zwykle płace menadżerów nawet różnych pionów kształtują się w podobny sposób, kontrakt w tym względzie daje więcej możliwości wartościowania płac;
- Instrument wewnętrzny: kontrakt menadżerski doskonale sprawdza się również i jako narzędzie w wewnętrznym kształtowaniu polityki kadrowej firmy, poprzez jego spisanie dopuszczalne jest nałożenie nowych obowiązków, czy ról dla przykładu na pracownika, który na co dzień już w firmie pracuje jako asystent, czy członek Zarządu.
W kolejnym artykule odpowiemy na pytanie: „Bycie na kontrakcie menadżerskim” – co to oznacza w praktyce?
Joanna Jaskiernia – współpracownik Portalu
