Kobiety w ciąży – zmiany w Kodeksie pracy dotyczące prac wzbronionych kobietom w ciąży

Z dniem 3 sierpnia 2016 roku w życie weszły przepisy nowelizujące Kodeks pracy i inne ustawy Ustawą z dnia 22 czerwca 2016 roku (Dz. U. z 2016 r., poz. 1053). Ustawą tą zmieniono m.in. art. 176 kodeksu pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.), który do tej pory zakazywał zatrudniania kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia. Z kolei zestawienie prac wzbronionych zostało wskazane w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz.U. z 1996 r. Nr 114, poz. 545 ze zm.).

Jednakże to rozwiązanie okazało się być niezgodne z postanowieniami dyrektywy 2002/73/WE, która zmieniła dyrektywę Rady 76/207/EWG z dnia 9 lutego 1976 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w zakresie dostępu do zatrudnienia, kształcenia i awansu zawodowego oraz warunków pracy (Dz.U. 2008 nr 223 poz. 1460).

W wyniku znowelizowanego przepisu art. 176 Kodeksu pracy kobiety w ciąży i kobiety karmiące dziecko piersią mają zakaz wykonywania prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, a nawet tych które mogą mieć wpływ na zdrowie kobiet, przebieg ciąży lub karmienie dziecka piersią.

Dodatkowo ustawa nakłada na Radę Ministrów obowiązek wydania rozporządzenia, gdzie określone zostaną prace wzbronione, które obejmować będzie:

• prace związane z nadmiernym wysiłkiem fizycznym (co obejmuje ręczny transport ciężarów);
• prace mogące mieć niekorzystny wpływ ze względu na sposób i warunki ich wykonywania (biorąc pod uwagę rodzajów czynników występujących w środowisku pracy i poziomu ich występowania).

Do czasu uchwalenia nowego rozporządzenia (na co wyznaczono czas do 9 miesięcy) obowiązywać ma rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet z dnia 10 września 1996 r. (Dz.U. z 1996 r. Nr 114, poz. 545 ze zm.). Do chwili obecnej nowe Rozporządzenie jeszcze się nie pojawiło.

Przede wszystkim poszerzono katalog prac wzbronionych kobietom w ciąży oraz kobietom karmiącym dziecko piersią, związanych głównie z kontaktem ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi i substancjami chemicznymi.

Nowe regulacje zabraniają kobietom w ciąży wykonywania pracy, która może narazić ją na określone czynniki biologiczne, w sytuacji gdy wyniki oceny ryzyka zawodowego wskażą na zagrożenie ich zdrowia i bezpieczeństwa lub niekorzystny wpływ na ciążę lub karmienie dziecka piersią (takie jak czynniki mogące wywoływać u ludzi ciężkie choroby).

Zmianie uległ także wykaz prac, które narażają na działanie szkodliwych substancji chemicznych. Dokonane zmiany w przepisach mają wpływ na:

• pracodawcę w obrębie oceny i dokumentacji ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą;
• pracodawcę w zakresie stosowania środków profilaktycznych zmniejszających ryzyko;
• pracodawcę w zakresie poinformowania pracowników o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą.

Zaznaczyć przy tym należy, że to pracodawca ma obowiązek przeprowadzania na swój koszt badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, rejestrowania i przechowywania wyników tych badań i pomiarów oraz udostępniania ich pracownikom.

WW.