Kiedy i wobec kogo orzeka się zakaz prowadzenia działalności gospodarczej?

Bezskuteczna egzekucja należności od dłużnika nie oznacza, że wierzyciel pozostaje bez środków do walki z nieuczciwym kontrahentem. Jedną z możliwości, jakimi dysponuje wierzyciel wobec dłużnika w takim przypadku jest wystąpienie z wnioskiem o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej. Jest to opcja wciąż niedoceniana i rzadko wykorzystywana przez wierzycieli, warto jednak zwrócić na nią uwagę, gdyż może okazać się skutecznym narzędziem walki z niewypłacalnymi dłużnikami w przypadku, gdy inne środki zawiodą. Zakaz prowadzenia działalności może być zatem dobrym instrumentem prawnym.

Czym jest zakaz prowadzenia działalności gospodarczej i jaka jest jego podstawa prawna?

Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej został ustanowiony na mocy Prawa Upadłościowego na gruncie ustawy z dnia 31 lipca 1997 r. wraz ze zmianami obowiązującymi od 1 stycznia 2016 r. Wszelkie istotne zagadnienia dotyczące wprowadzenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej można odnaleźć w artykułach 373 – 377 wspomnianej ustawy.[emaillocker] Warto tutaj podkreślić, że zakaz prowadzenia działalności gospodarczej odnosi się nie tylko do prowadzenia działalności na własny rachunek. Obejmuje on także pełnienie funkcji reprezentanta, członka rady nadzorczej lub pełnomocnika. Co więcej, odnosi się nie tylko do prywatnych przedsiębiorstw, ale również do stowarzyszeń, fundacji, spółdzielni, spółek handlowych czy też przedsiębiorstw państwowych – zatem w znaczący sposób ogranicza aktywność niewypłacalnego dłużnika. Zgodnie z nowelizacją ustawy z dnia 1 stycznia 2016 zakaz prowadzenia działalności może zostać orzeczony na okres od jednego roku do dziesięciu lat.

Wobec kogo można zastosować zakaz prowadzenia działalności gospodarczej?

Ustawa przewiduje możliwość wystąpienia z wnioskiem o orzeczenie zakazu działalności gospodarczej wobec:

• Dłużnika, który nie złożył wniosku o ogłoszenie upadłości w określonym terminie od daty powstania podstawy do ogłoszenia upadłości – osoba taka zobowiązana jest na mocy obowiązującego prawa do wystąpienia z wnioskiem o ogłoszenie upadłości na własną rękę, jeżeli przedsiębiorstwo jest niewypłacalne. Niedopełnienie tego obowiązku stanowi podstawę do wystąpienia przez wierzyciela z wnioskiem o orzeczenie zakazu działalności gospodarczej,
• Dłużnika, który doprowadził do niewypłacalności przedsiębiorstwa na skutek celowego działania lub własnego niedbalstwa – ma to zastosowanie zarówno do dłużników będących osobami fizycznymi, jak również członków organu osoby prawnej lub przedstawicieli spółki handlowej nieposiadającej osoby prawnej.
• Osoby, która po ogłoszeniu upadłości nie wskazała składników majątku, korespondencji, ksiąg rachunkowych, dokumentów lub danych elektronicznych, które winna była wydać lub wskazać na mocy ustawy,
• Osoby, która doprowadziła do ukrycia, zniszczenia bądź obciążenia likwidowanego majątku,
• Upadłego, który nie dopełnił obowiązków nałożonych na jego osobę w związku z postanowieniami ustawy bądź orzeczeniem sądu czy też sędziego-komisarza, lub w inny sposób dopuścił się czynności utrudniających postępowanie upadłościowe.

Kto może wystąpić z wnioskiem o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej?

Osobami uprawnionymi do złożenia takiego wniosku są:

• Każdy z wierzycieli,
• Zarządca przymusowy,
• Tymczasowy nadzorca sądowy,
• Nadzorca sądowy,
• Syndyk,
• Zarządca,
• Prokurator,
• Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego,
• Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Co daje zakaz prowadzenia działalności gospodarczej?

Zakaz może zostać orzeczony wobec upadłego, jak i osób, które go reprezentowały. Pozwala on na wyeliminowanie z rynku podmiotów, które ze względów etycznych, bądź też brak wystarczających kwalifikacji nie powinny uczestniczyć w obrocie rynkowym.

Kiedy można złożyć wniosek orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej?

Obowiązują tutaj dwa terminy:

• W okresie do 1 roku liczonego od dnia umorzenia lub zakończenia postępowania upadłościowego, bądź oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości,
• W okresie 3 lat jeżeli wniosek o ogłoszenie upadłości nie został złożony. Okres ten jest liczony od dnia wygaśnięcia obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości przez daną jednostkę lub od dnia ustania stanu niewypłacalności.

Podsumowując…

Orzeczenie o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej jest jedną z form walki z nieuczciwymi kontrahentami. Jest generalnie skutecznym narzędziem, które pozwala wierzycielom i jednostkom państwowym na wyeliminowanie z obrotu gospodarczego podmiotów, które z różnych przyczyn nie powinny się w nim znajdować. Zakaz obowiązuje na okres od jednego do dziesięciu lat i może stanowić dotkliwą karę dla dłużnika, nawet jeżeli egzekucja należności okazała się bezskuteczna.

Joanna Jaskiernia – współpracownik portalu

[/emaillocker]