Wprowadzenie Jednolitego Pliku Kontrolnego to kolejne przedsięwzięcie Ministerstwa Finansów, mające zagwarantować większy poziom szczelności polskiego systemu podatkowego. To rozwiązanie jest w ostatnim czasie intensywnie komentowane. Zyskuje każdego dnia zarówno swoich zwolenników, jak i przeciwników.
Czym jest Jednolity Plik Kontrolny?
Jest to najogólniej pisząc zbiór danych finansowych takich jak faktury, wyciągi bankowe, księgi przychodowo-rozchodowe. W praktyce jest to plik z ww. pozycjami tworzony za pomocą odpowiedniego oprogramowania. Wygenerowanie takiego pliku sprawia, że przedsiębiorca uzyskuje kompilację danych, które kolejno są kierowane do Ministerstwa Finansów i właściwych urzędów. Najczęściej w skład analizowanego pliku kontrolnego wchodzą:
- Księgi rachunkowe;
- Wyciąg danych z rachunku firmowego;
- Ewidencja danych na temat transakcji kupna i sprzedaży firmy;
- Księga przychodów i rozchodów;
- Ewidencja przychodów firmy.
Stworzenie pliku kontrolnego służy przede wszystkim dostarczeniu urzędnikom spójnych i pełnych informacji, które z ich punktu widzenia mogą być istotne przy kontrolowaniu danej jednostki gospodarczej. Dla przedsiębiorcy jednolity plik kontrolny jest przynajmniej pośrednio szansą na zaoszczędzenie czasu przy przygotowywaniu danych raportowych dla odpowiednich urzędów.
Kto i kiedy ma obowiązek przesłać Jednolity Plik Kontrolny ?
Obowiązek przygotowania i wysłania Jednolitego pliku kontrolnego według ustalonych standardów od 1 stycznia 2017 r. ma zastosowanie w postaci ograniczonej. Tak więc obejmuje przedsiębiorców, ale z wyłączeniem jeszcze mikro przedsiębiorców, czyli podmiotów zatrudniających mniej 10 osób rocznie. Od 1 stycznia 2018 r. ustalono, że również i ta kategoria przedsiębiorców będzie objęta obowiązkiem sporządzenia Jednolitego Pliku Kontrolnego. Od strony praktycznej warto zwrócić uwagę, że:
- Podmioty muszące przesyłać Jednolity Plik Kontrolny są zobligowane do realizowania tej czynności co miesiąc;
- Jednolity Plik Kontrolny jest wysyłany bezpośrednio do Ministerstwa Finansów, za pośrednictwem odpowiedniego środka komunikacji elektronicznej.
Jakie są skutki (kary) za nieprzesłanie Jednolitego Pliku Kontrolnego?
Niedopełnienie obowiązkowi sporządzenia i przesłania Jednolitego Pliku Kontrolnego jest odpowiednio sankcjonowane. Mianowicie są to konkretne, dookreślone kary, wynikające z przepisów prawa karnego skarbowego oraz prawa podatkowego. Niewysłanie ww. pliku istnieje ryzyko, że może być potraktowane nawet jako celowe, świadome utrudnianie przeprowadzenia czynności kontrolnych właściwemu organowi. Za to zgodnie z art. 83 prawa karnego skarbowego grozi kara grzywny do 720 stawek dziennych (gdzie w 2016 r. przykładowo wysokość minimalnej stawki dziennej wynosiła: 61, 67 PLN a maksymalna aż 24 666,66 PLN). Tak więc kara za utrudnianie przeprowadzania czynności kontrolnych może być bardzo dotkliwa. Ponadto w takiej sytuacji dopuszczalne jest też obarczenie przedsiębiorcy karą porządkową o finansowej postaci.
Jakie mogą być skutki funkcjonowania Jednolitego Pliku Kontrolnego w nowej postaci?
Analizując wprowadzenie Jednolitego Pliku Kontrolnego w Polsce, należy zwrócić uwagę na potencjalne w przyszłości konsekwencje tego działania. Te potencjalne skutki w przyszłości to zapewne:
- Większy poziom sprawności w kontrolowaniu przedsiębiorców przez właściwe służby;
- Zwiększenie bazy informacji o przedsiębiorcach, do której organy państwa będą miały dostęp;
- Zredukowanie „szarej strefy”;
- Większa ściągalność podatku od przedsiębiorców;
- Sumienniejsze prowadzenie przez przedsiębiorców rejestrów, zestawień danych, odnoszących się do realizowanej działalności gospodarczej;
- Skrócenie czasu przeznaczanego dotychczas przez przedsiębiorców na prowadzenie czynności raportowych na potrzeby różnych instytucji;
- Szybsze i skuteczniejsze rozpoznawanie nieprawidłowych praktyk przedsiębiorców w dziedzinie ich rozliczania się;
- Zredukowanie działalności przedsiębiorców bezprawnej, z omijaniem obowiązku podatkowego.
Patrząc na powyższe rozważania, należy przyznać rację, że wprowadzenie Jednolitego Pliku Kontrolnego to nie ustanowienie dodatkowej ewidencji. Jest to jedynie rozwiązanie, które ma służyć uporządkowaniu dotychczasowego chaosu w kwestiach raportowych na linii przedsiębiorca – instytucje zewnętrzne. Docelowo jego funkcjonowanie ma wreszcie sprzyjać zredukowaniu zjawiska „szarej strefy”.
Joanna Jaskiernia – współpracownik Portalu
