Jak przygotować się do rozwodu?

Decyzja o rozwodzie nie powinna być decyzją spontaniczną. Złożenie pozwu rozwodowego należy przemyśleć i odpowiednio do tego się przygotować, także pod kątem przyjęcia odpowiedniej strategii procesowej.

Co mówią przepisy?

W świetle art. 56 § par. 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (t.j. Dz.U.2020.1359) z żądaniem rozwiązania małżeństwa przez rozwód, może wystąpić każdy z małżonków, jeżeli doszło do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego.

Zgodnie z poglądami orzecznictwa „Zupełny rozkład pożycia, (…) następuje wówczas, gdy ustaną szczególne więzi łączące małżonków w sferze duchowej, fizycznej i gospodarczej. Natomiast rozkład pożycia małżeńskiego jest trwały, gdy ocena oparta na doświadczeniu życiowym pozwala przyjąć, że na tle okoliczności konkretnej sprawy powrót małżonków do pożycia nie nastąpi” (tak np. w wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 6 czerwca 2018 r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1618/17).

Decydując się na rozwód należy zatem uwzględnić ww. regulacje, tak aby złożenie pozwu było przemyślane i sensowne.

Rozkład pożycia małżeńskiego

W pierwszym kroku należy ustalić czy faktycznie doszło do trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego i jakie są tego przyczyny. Przy czym może być i tak, że rozpad pożycia zaistniał, jednakże nie ma jeszcze charakteru trwałego, ani zupełnego, lub istnieją szanse na jego odbudowanie. Należy mieć na uwadze w takiej sytuacji sąd może nie udzielić rozwodu, bądź też bardziej właściwym będzie orzeczenie separacji.

Jeśli chodzi o faktyczną przyczynę rozpadu małżeństwa, to najczęściej wchodzą w grę: zdrada, nadużywanie alkoholu lub inne nałogi, niezgodność charakterów czy przemoc domowa. Często zdarza się, że przyczyn rozwodu może być kilka.

Rozwód z orzeczeniem o winie czy też nie

Przy rozwodzie trzeba będzie jeszcze podjąć kilka ciężkich ale koniecznych decyzji. W szczególności należy zdecydować, czy rozwód ma być z orzekaniem o winie, czy bez orzekania o winie. Wszystko zależy przy tym od okoliczności konkretnej sprawy. Warto już na tym etapie tj. przez wniesieniem pozwu zasięgnąć porady specjalisty w zakresie spraw rozwodowych.

Wskazać trzeba, że sąd może orzec rozwód z wyłącznej winy jednej ze stron, z winy obu stron, bądź rozwiązać małżeństwo przez rozwód bez orzekania (z zaniechaniem orzekania) o winie. W toku postępowania strona zawsze może zmienić wcześniejszą decyzję w tym zakresie.

Czasami chęć orzekanie o winie nie jest podyktowana wyłącznie zamiarem wykazania kto jest odpowiedzialny za rozpad małżeństwa, ale wiąże się z określonymi konsekwencjami natury finansowej. Warto wiedzieć, że alimenty może otrzymać nie tylko dziecko lecz również były małżonek. Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozpadu związku małżeńskiego, a w wyniku rozwodu nastąpi istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, wówczas sąd może orzec w stosunku do niego alimenty.

Zaznaczyć trzeba, że sąd w wyroku rozwodowym musi orzec, czy i wskazać który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Tylko jeżeli małżonkowie nie będą chcieli aby ta kwestia była rozpatrywana, wówczas sąd nie będzie jej ustalał. W konsekwencji będzie wówczas tak jakby żaden z małżonków nie ponosił winy.

Poszukaj dowodów na wykazanie winy współmałżonka

W przypadku podjęcia decyzji o rozwodzie z orzekaniem o winie należy zgromadzić dowody na okoliczność winy współmałżonka za rozkład pożycia. Takimi dowodami mogą być, listy, zdjęcia, sms-y, maile, zeznania świadków.

Dzieci a rozwód

Rozwód rodziców niesie za sobą także określone konsekwencje dla dzieci. Sąd w wyroku rozwodowym jest zobligowany także rozstrzygnąć o władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi. Sąd uwzględnia przy tym pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywania kontaktów. Zatem pomimo trudnej sytuacji związanej z samym rozwodem małżonkowie winny dążyć do porozumienia w zakresie opieki nad dziećmi dla ich dobra.

Sąd w wyroku rozwodowym obowiązkowo rozstrzyga także o wysokości kosztów utrzymania i wychowania dziecka przez każde z rodziców.

Rozwód a sprawy majątkowe

Wskazać trzeba, że jeśli w chwili orzekania rozwodu, strony zamieszkują wspólnie mieszkanie, Sąd ma obowiązek rozstrzygnąć o sposobie korzystania przez małżonków z tego mieszkania.

Natomiast jeśli chodzi o dalsze sprawy majątkowe, to sąd dokona w wyroku rozwodowym podziału majątku wspólnego, ale tylko wówczas gdy nie spowoduje to nadmiernej zwłoki w postępowaniu. Jeśli zatem strony nie przygotowały zgodnego planu podziału majątku wspólnego, to sąd nie rozstrzygnie w kwestii podziału majątku.

Dokumenty do pozwu o rozwód

W sprawie rozwodowej będzie potrzebny skrócony odpis aktu małżeństwa stron, a jeżeli są wspólne małoletnie dzieci wówczas należy przedłożyć ich skrócone akty urodzenia. Istotne są także dokumenty poświadczające wysokość dochodów, w szczególności PIT za ostatni rok. W sprawie o rozwód rozsądnie jest także przygotować dowody dotyczące kosztów utrzymania siebie i dzieci.

Skontaktuj się z radcą prawnym lub adwokatem – specjalistą od rozwodów

Jak wynika z powyższego ilość spraw wiążących się z rozwodem jest tak duża i są one na tyle istotne, że już na długo przed wniesieniem pozwu warto skontaktować się prawnikiem specjalizującym się w sprawach rozwodowych. Specjalista poradzi jak najlepiej przygotować się do sprawy, poinformuje o możliwościach i zagrożeniach, powie jakie dokumenty należy zgromadzić. Niestety wielu klientów zgłasza się do prawnika dopiero na etapie apelacji – a wtedy nie jest już łatwo zmienić wyrok Sądu I instancji.

Pamiętaj!

Rozwiedź się mądrze

Artykuł powstał przy współpracy z Kancelarią Radcy Prawnego Marlena Słupińska – Strysik