O ogólnych zasadach wydawania interpretacji ogólnych mówiliśmy w jednym z poprzednich wpisów.
Dzisiaj czas na praktyczne podejście do tematu interpretacji ogólnych a zatem na wyjaśnienie czy i kogo wiążą interpretacje wydane przez Ministra Finansów.
Jak była już o tym mowa celem wydawania interpretacji ogólnych jest z jednej strony dążenie do zapewnienia jednolitego stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej, a z drugiej strony zapewnienie podatnikom przewidywalności rozstrzygnięć podatkowych przez organy podatkowe lub organy kontroli skarbowej.
Czy zatem interpretacje ogólne wiążą organy podatkowe
Interpretacje ogólne Ministra Finansów uwzględniając treść wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 maja 2004 r. (K 4/03, OTK-A 2004, Nr 5, poz. 41) nie wiążą formalnie organów podatkowych i organów kontroli skarbowej. Stanowią natomiast coś w rodzaju zaleceń Ministerstwa, do których organy te powinny się zastosować.
A co z podatnikami, płatnikami czy inkasentami
Konstrukcja prawna interpretacji podatkowych, w tym interpretacji ogólnych zakłada, że również podatnicy i inne tego typu podmioty nie muszą zastosować się do wydanej interpretacji podatkowej. Zasadniczo jednak każdy kto zastosował się do interpretacji ogólnej korzysta z jej ochrony. Pogląd ten reprezentuje judykatura. Przykładowo WSA w Warszawie w wyroku z dnia 1 marca 2011 r. (sygn. III SA/Wa 1875/10) przyjął, że „urzędowa” interpretacja prawa podatkowego udzielona przez Ministra Finansów nie wiąże podatnika, płatnika i inkasenta. Podmioty te nie muszą zatem zastosować się do wykładni prawa podatkowego przyjętej w tej interpretacji.
W wypadku jednak zastosowania się do interpretacji, wymienione podmioty są chronione przed ujemnymi następstwami zastosowania się do niej”.
Zgodnie z art. 14k § 2 Ordynacji podatkowej zastosowanie się do interpretacji ogólnej przed jej zmianą nie może szkodzić temu, kto się do niej zastosował, jak również w przypadku nieuwzględnienia jej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej. „Przepis ten obejmuje sytuacje, gdy istnieje jakaś interpretacja ogólna, której działanie jest następnie uchylane przez jej zmianę albo nieuwzględnienie jej w rozstrzygnięciu w postępowaniu podatkowym. Jeśli dany podmiot zastosuje się do takiej interpretacji, to korzysta z ochrony prawnej za okres przed uchyleniem w powyższy sposób jej działania. Ochrona polega na tym, że zastosowanie się do takiej interpretacji nie może szkodzić osobie, która się do tej interpretacji zastosowała. Elementem wspólnym tej ochrony z ochroną po zastosowaniu się do interpretacji indywidualnych jest to, że obejmuje ona okres przed uchyleniem działania (obowiązywania) interpretacji oraz taki sam zakres ochrony (zastosowanie się nie może stosującemu się do interpretacji szkodzić).”- H. Dzwonkowski, Przedmiot, zakres i sposób realizacji ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się do interpretacji podatkowych (wykładnia przepisów), Monitor podatkowy 2009 nr 2.
Zakres ochrony podatnika wynikający z zastosowania się przez niego do interpretacji ogólnej – w przypadku, gdy następnie interpretacja ta okazała się nieprawidłowa, tj. została zmieniona lub nie została uwzględniona w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej – uzależniony jest od tego, czy skutki podatkowe związane ze zdarzeniem, któremu odpowiada stan faktyczny będący przedmiotem interpretacji, miały miejsce przed jej opublikowaniem czy po tym dniu. Jeśli skutki podatkowe wystąpiły przed opublikowaniem interpretacji ogólnej, zastosowanie się do tej interpretacji chroni wyłącznie przed naliczeniem odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych oraz przed odpowiedzialnością karną skarbową – (art. 14 § 2 i 3 Ordynacji Podatkowej). Jeśli natomiast skutki podatkowe u podatnika wystąpiły po opublikowaniu interpretacji ogólnej, to zastosowanie się do tej interpretacji zwalnia z obowiązku zapłaty podatku (art. 14 m Ordynacji Podatkowej).
Oczywista z punktu widzenia ochrony podatnika, płatnika czy inkasenta poprzez zastosowanie się do interpretacji ogólnej, istotne jest aby stan faktyczny analizowany przez pryzmat ww. interpretacji dokładnie odpowiadał jej treści.
Zmiana interpretacji ogólnej przez Ministra Finansów
Zgodnie z przepisami Ordynacji Podatkowej Minister Finansów może z urzędu zmienić wydaną interpretację ogólną jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.
Co z tego wynika?
Interpretacje ogólne Ministerstwa Finansów nie są źródłem prawa na terenie RP. Dla organów podatkowych oraz organów kontroli skarbowej stanowią faktycznie zalecenia. Podatników, płatników i inkasentów praktycznie także interpretacje takie nie wiążą, aczkolwiek zastosowanie się do interpretacji ogólnej generalnie chroni te podmioty. Zmiana interpretacji ogólnej może nastąpić z urzędu przez Ministra Finansów pod wpływem orzecznictwa sądowego, orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego oraz ETS.
Pomimo pewnej iluzoryczności przepisów dotyczących interpretacji ogólnych – jeśli interpretacja taka została wydana dobrze znać jej treść, a w razie identyczności stanu faktycznego należałoby się do niej zastosować.
MM.
