Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego każdy przedsiębiorca działa pod własną firmą. Firmę ujawnia się co do zasady w rejestrze, do którego wpisany jest przedsiębiorca.
Firma przedsiębiorcy – czemu służy
Firma przedsiębiorcy służy generalnie podmiotowemu wyróżnieniu przedsiębiorcy występującego w obrocie. W znaczeniu prawnym firma oznacza zatem nazwę, pod którą przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą lub zawodową.
Z natury rzeczy firma przedsiębiorcy jest jawna i podlega wpisowi czy to do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej czy też do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.
Firma przedsiębiorcy – osoby fizycznej
Przepisy Kodeksu cywilnego (art. 434 K.c.) jasno wskazują, że w przypadku osoby fizycznej firmę stanowi jej imię i nazwisko. Nie wyłącza to jednak ujęcia w firmie osoby fizycznej dodatkowo pseudonimu lub określeń wskazujących na przedmiot działalności przedsiębiorcy, miejsce jej prowadzenia oraz innych określeń dowolnie obranych. Możliwe jest zatem prowadzenie działalności gospodarczej pod firmą: Anna Kowalska – Usługi księgowe ANNA, czy Anna Kowalska, Barbara Nowak – Usługi księgowe spółka cywilna. Zaznaczyć należy, że spółkę cywilną – jeśli wspólnikami są osoby fizyczne – tworzą poszczególne osoby fizyczne będące samodzielnymi przedsiębiorcami.
Firma przedsiębiorcy – osoby prawnej
Z kolei firmą osoby prawnej jest jej nazwa. Firma zawiera określenie formy prawnej osoby prawnej, które może być podane w skrócie, a ponadto może wskazywać na przedmiot działalności, siedzibę tej osoby oraz inne określenia dowolnie obrane.
Obowiązek podania formy prawnej wiąże się z koniecznością podania statusu danego podmiotu typu „przedsiębiorstwo państwowe”, „spółdzielnia”, „stowarzyszenie”, „fundacja” itp. Także przepisy Kodeksu spółek handlowych wymagają podania w firmie rodzaju spółki: tj. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością czy spółka akcyjna. Nadto firma osoby prawnej może fakultatywnie obejmować szereg dalszych, dowolnie obranych określeń.
Jeśli osoba prawna ma oddział, to firma oddziału osoby prawnej zawiera pełną nazwę tej osoby oraz określenie „oddział” ze wskazaniem miejscowości, w której oddział ma siedzibę np. AMEK spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Oddział Białystok.
Firma przedsiębiorcy – spółki osobowe
Zgodnie z przepisem art. 33 (1) K.c. przepisy dotyczące osób prawnych stosuje się odpowiednio do ułomnych osób prawnych będących przedsiębiorcami. W konsekwencji także osobowe spółki handlowe także działają pod określonymi firmami. Zaznaczyć tylko trzeba, że w przypadku spółek osobowych firma takiej spółki musi odpowiadać wymogom K.s.h. I tak:
- spółka jawna – firma spółki jawnej powinna zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko albo firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie „spółka jawna”. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „sp. j.” (art. 24 K.s.h.),
- spółka partnerska – firma spółki partnerskiej powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera, dodatkowe oznaczenie „i partner” bądź „i partnerzy” albo „spółka partnerska” oraz określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „sp.p.”. (art. 90 K.s.h.) (np. Kowalski i Wspólnicy – radcowie prawni spółka partnerska),
- spółka komandytowa – firma spółki komandytowej powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowa”. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „sp.k.”. Jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna, firma spółki komandytowej powinna zawierać pełne brzmienie firmy (nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem „spółka komandytowa” (np. AMEK spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k.). Nie wyklucza to zamieszczenia nazwiska komplementariusza, który jest osobą fizyczną. Nazwisko komandytariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki. W przypadku zamieszczenia nazwiska lub firmy (nazwy) komandytariusza w firmie spółki, komandytariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz (art. 104 K.s.h.),
- spółka komandytowo-akcyjna – firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowo-akcyjna”. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „S.K.A.”. Jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna, firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać pełne brzmienie firmy (nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem „spółka komandytowo-akcyjna” (analogiczna zasada jak w przypadku spółki komandytowej). Nie wyklucza to zamieszczenia nazwiska komplementariusza, który jest osobą fizyczną. Nazwisko albo firma (nazwa) akcjonariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki. W przypadku zamieszczenia nazwiska albo firmy (nazwy) akcjonariusza w firmie spółki akcjonariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz. (art. 127 K.s.h.).
Do podanych wyżej przepisów należy się bezwzględnie stosować, w przeciwnym razie należy się liczyć z zastrzeżeniami w szczególności sądu rejestrowego, wpisującego taki podmiot do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.
PW.
