Działalność gospodarcza to forma aktywności osób fizycznych, prawnych i jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej.
Działalność gospodarcza obejmuje zasadniczo zarobkową działalność wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodową, wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły.
Generalnie zatem aby można było mówić o prowadzeniu działalności gospodarczej, musi ona spełniać pewne wymogi:
- musi być to działalność zarobkowa, czyli nastawiona na zysk. Z tej przyczyny działalnością gospodarczą nie będzie działalność np. pro bono, nieodpłatna,
- działalność ta musi być wykonywana w sposób zorganizowany. Zorganizowanie to może przybrać postać zorganizowania formalnego, np. w związku z powołaniem podmiotu realizującego określone zadania. Zorganizowanie to może także przybrać formę zorganizowania faktycznego, np. poprzez faktyczne stałe podejmowanie określonych działań, czy wykorzystywanie podmiotów w celu prowadzenia działalności zmierzającej do osiągnięcia zysku. Przykładem może być podział działki uzyskanej przez osobę fizyczną na mniejsze działki, połączone ze zmianą przeznaczenia z działki rolnej na działki budowlane, zapewnieniem dostępu do drogi łącznie z podjęciem czynności marketingowym mających na celu sprzedaż tak wydzielonych działek,
- działalność ta musi mieć charakter ciągły. Z tego powodu jednorazowe działanie mające na celu osiągnięcie zysku nie spełnia tego wymogu. Np. osoba fizyczna sprzedająca jednorazowo samochód będący jej prywatną własnością aby nabyć w zamian inny pojazd, nie staje się z tej przyczyny osobą prowadzącą działalność gospodarczą.
Podstawowym aktem prawnym dotyczącym działalności gospodarczej jest Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.).
Odrębne, aczkolwiek zbliżone treściowo definicje tego pojęcia zawierają także np. ustawy podatkowe.
Np. art. 5a pkt. 6) Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednol. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) stanowi, że działalność gospodarcza lub pozarolnicza działalność gospodarcza to: działalność zarobkowa: a) wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa, b) polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż, c) polegająca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych – prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt. 1, 2 i 4-9) ww. ustawy.
Jeszcze szersza definicja zawarta jest w Ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jednol. Dz. U. z 2016 r. poz.710 ze zm). Zgodnie z art. 15 ust. 2 ww. ustawy „Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych”.
