Strona główna Prawo cywilne Czym różni się sprzedaż na raty od sprzedaży „na próbę”?

Czym różni się sprzedaż na raty od sprzedaży „na próbę”?

1807
PODZIEL SIĘ

Obecnie istnieje wiele szczególnych form sprzedaży. Z ich grona zdecydowanie najbardziej powszechna jest sprzedaż na raty. Tak zwana „sprzedaż na próbę” jest mniej powszechna, a czasami nawet mylnie utożsamiana z sprzedażą ratalną. Warto zatem rozróżnić te dwie formy realizowania sprzedaży.

Zacznijmy od tego, czym jest sprzedaż na raty…

Sprzedaż na raty to specjalny typ sprzedaży, polegający na tym, że sprzedawca (przedsiębiorca) zawiera umowę z osobą fizyczną (kupujący), przedmiotem zaś zawieranej umowy sprzedaży jest nabywany towar (rzecz ruchoma) na rzecz kupującego.

W tak rozumianej umowie między stronami występuje element kredytowania, sprzedawca wydaje klientowi zakupiony towar (przedmiot umowy), ten zaś kolejno w systemie rat spłaca wartość otrzymanego towaru.

W sytuacji, gdy nabywca nie wywiązuje się ze swojego obowiązku, tj. terminowej spłaty rat, sprzedawca jest upoważniony, aby pierwsze wyznaczyć mu termin uregulowania zaległych rat, a gdy i to nie pomoże, sprzedawca ma prawo do skierowania żądania natychmiastowej, jednorazowej spłaty całego zobowiązania.

To jednak ostatnie działanie nie jest możliwe zawsze, a wtedy gdy klient ma zadłużenie przeterminowane, tj. zwłokę w płatności przynajmniej dwóch rat, co wartościowo stanowi minimum 20% wartości sprzedawanego towaru w systemie ratalnym.

Sprzedaż na raty może również odbywać się w tzw. drugim modelu, tj. z zaangażowaniem instytucji finansowej, jako podmiotu kredytującego zakup. Kiedy to ma miejsce? Wtedy, gdy sprzedawca zawiera z kupującym zwykłą umowę sprzedaży towaru. Natomiast kupujący zawiera jeszcze jedną umowę już np. z bankiem umowę kredytu (pożyczki ratalnej).

Wypłaconym przez Bank kapitałem z tytułu pożyczki ratalnej kupujący spłaca sprzedawcę, nabywając od niego towar, kolejno zaś spłaca zaciągnięty kredyt w Banku. W przypadku kiedy go zaś nie spłaca, Bank jest upoważniony do prowadzenia wobec niego czynności upominawczych, windykacyjnych na przyjętych zasadach wg obowiązujących przepisów prawa, procedur takiej instytucji.

„Sprzedaż na próbę” to sprzedaż taka „częściowa” albo „warunkowa” – dlaczego?

„Sprzedaż na próbę” to szczególny typ sprzedaży, gdyż mamy do czynienia z sytuacją, gdzie kupujący decyduje się na kupienie rzeczy, ale z warunkiem, że uprzednio będzie ją testować, wypróbowywać.

Jak to praktycznie przebiega? Dochodzi do zawarcia między kupujący a sprzedającym po prostu umowy sprzedaży pod warunkiem zawieszającym, że kupujący po przetestowaniu rzeczy oceni ją jako właściwą, dobrą, zgodną ze swoimi oczekiwaniami. Tym samym potwierdzi, że na pewno chce ją już kupić. Wówczas właściwie dojdzie do zawarcia umowy sprzedaży.

To ocenienie ze strony kupującego jest subiektywne, nie ma to być ocena niczym uzasadniana, czy dowodzona, może być oparta jedynie na subiektywnym poglądzie klienta.

Strony, decydujące się na sprzedaż na próbę, w umowie sprzedaży najlepiej, aby wskazały czas, w jakim kupujący ma wydany mu towar wypróbować, ocenić, złożyć oświadczenie, czy w jego ocenie jest dobry, czy go chce. Kiedy jednak strony wyraźnie sobie takiego terminu w umowie nie wskażą, sprzedawca ma prawo do tego, aby podjąć samoistną decyzję, co do tego terminu, jest to jego uprawnieniem wynikającym z art. 592. par.2 Kodeksu Cywilnego.

Kupujący na próbę powinien szczególnie dbać o dochowanie tego terminu – dlaczego? Otóż w sytuacji, gdy przedmiot sprzedaży został mu wydany, a minął termin na złożenie oświadczenia (kupujący tego nie uczynił), stan ten poczytuje się, jako ocenienie przez kupującego testowanego towaru za dobry, zawarcie skutecznej, ważnej umowy sprzedaży.

Sprzedaż na próbę jest innym sposobem kupowania rzeczy ruchomej niż sprzedaż na raty. W sprzedaży na próbę kupujący ma prawo do zawarcia umowy sprzedaży pod warunkiem zawieszającym, do przetestowania rzeczy mu sprzedawanej.

Kluczowe przy sprzedaży na próbę jest, aby strony dokładnie określiły termin, w jakim kupujący ma przetestować przedmiot sprzedaży i złożyć w tej sprawie oświadczenie. W interesie kupującego jest tego terminu dochować, zwłaszcza jeśli z próbowanego towaru nie jest zadowolony, nie będzie chciał go więc i zakupić.

Joanna Jaskiernia – współpracownik Portalu