Dzięki obecności w obrocie gospodarczym agentów wiele transakcji udaje się szybciej niż dawniej sfinalizować. Umowa agencyjna, regulowana przepisami art. 758 -764 Kodeksu Cywilnego, jest umową zawieraną między z jednej strony agentem, który decyduje się przyjąć zlecenie od klienta, a dającym zlecenie. Na czym polega dokładniej taka umowa, jakie najczęściej wynikają z niej obowiązki dla jej stron?
Umowa agencyjna to umowa profesjonalna, gdyż……
Stronami umowy agencyjnej są agent (zajmujący się swoją aktywnością w ramach prowadzonego przedsiębiorstwa), jak i klient (również przedsiębiorca). Poprzez zawarcie umowy agencyjnej agent najczęściej:
- Zobowiązuje się do zawierania w imieniu swojego klienta wszystkich umów,
- Zobowiązuje się do pośredniczenia w zawieraniu umów między swoim zleceniodawcą, a jego klientami.
Działalność agenta, zgodnie z zawartą umową agencyjną, jest działalnością stałą.
Nie zawiera się więc umowy agencyjnej dla np. jednorazowego zawarcia danej umowy na rzecz klienta.
Agent oczywiście swoje obowiązki, wynikające z umowy agencyjnej świadczy za ustalonym wynagrodzeniem. Warto jednak podkreślić, że to wynagrodzenie dla agenta jest zdeterminowane najczęściej jego skutecznością działania, tj. liczbą, czy wartością umów, w zawarciu jakich na rzecz swojego zleceniodawcy uczestniczył.
Agent musi być lojalny, skuteczny, profesjonalny……
Umowa agencyjna nakłada na jej strony określone obowiązki. Agent najczęściej przyjmuje na siebie swoiste zlecenie wraz z dniem jej zawarcia realizowania określonej aktywności na rzecz drugiej strony. To, czy agent odpowiednio powierzone mu obowiązki realizuje, oczywiście podlega standardowej ocenie według przypisów Kodeksu Cywilnego, co do wykonania zobowiązania.
Agent nadto jest zobowiązany do bycia lojalnym wobec swojego zleceniodawcy, do informowania go o istotnych dla wzajemnej współpracy aspektach, do realizowania powierzonych mu obowiązków według przekazanych wytycznych od jego zleceniodawcy, do samodzielności działania.
Jego prawem za tak realizowaną aktywność, zgodną z zapisami zawartej między stronami umowy agencyjnej, jest otrzymanie wynagrodzenia (prowizji). W niektórych przypadkach, zwłaszcza, gdy agent przyjmuje na siebie stosunkowo szeroki zakres odpowiedzialności, czy katalog działań do zrealizowania, strony w umowie agencyjnej ustalają, że agent otrzyma wynagrodzenie dodatkowe (oprócz prowizji). Dający zlecenie ma jednak prawo nie wypłacić ww. wynagrodzenia agentowi, w szczególności wtedy, gdy agent nie wykonał prawidłowo, czy w całości powierzonych mu obowiązków, a nie wynikało to z winy zlecającego.
Umowa agencyjna łączy strony na różny okres czasu….
Na podkreślenie zasługuje również to, że umowa agencyjna może być zawierana zarówno na czas określony, jak i na czas nieokreślony. Gdy jest zawarta na czas nieoznaczony, a agent i zleceniodawca nie chcą już współpracować, umowa ta wygaśnie wraz z upływem czasu, na który ją zdecydowano się zawrzeć. Kiedy przedmiotowa umowa będzie zawarta bezterminowo okres na jej wypowiedzenie może być zróżnicowany, ustawowo wynosi:
- Jeden miesiąc, gdy umowa agencyjna jest wypowiadana w pierwszym roku jej realizowania;
- Dwa miesiące, gdy umowa agencyjna jest wypowiadana w drugim roku jej realizowania;
- Trzy miesiące, gdy umowa agencyjna jest wypowiada w trzecim, czy kolejnym roku jej realizowania.
Dopuszczalne jest wreszcie na specjalnych warunkach wypowiedzenie umowy agencyjnej bez zachowania ustawowych terminów wypowiedzenia. Jest to możliwe m.in. wtedy, gdy jedna ze stron nie wykonuje spoczywających na niej obowiązków, czy wystąpią pewne wyższe (nadzwyczajne) ku temu przesłanki, np. zleceniodawca ogłosi swoją upadłość.
Jak więc widać, umowa agencyjna jest specjalnym typem umowy profesjonalnej zawieranej między przedsiębiorcami. Funkcjonowanie takich umów, sama działalność agentów zdecydowanie usprawnia obrót gospodarczy.
JJ.
