Syndyk to osoba kojarzona przede wszystkim z bankructwami firm i osób fizycznych. To choć bardzo uproszczone skojarzenie jest prawdziwe. Rzeczywiście syndyk jest to osoba zawodowo zajmująca się zarządzaniem majątkiem przedsiębiorcy postawionego w stan upadłości.
Kim jest syndyk?
W scharakteryzowaniu profesji syndyka należy już na wstępie przyjąć pewne założenie. Mianowicie, kim jest syndyk w spojrzeniu historycznym, a kim w obecnym.
Tak więc dawniej syndyk była to osoba, która rozdzielała majątek postawionego w stan upadłości między wierzycieli zgodnie z regułami prawa upadłościowego i naprawczego. Obecnie, syndykiem może być osoba fizyczna, posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych i legitymująca się licencją doradcy restrukturyzacyjnego, albo spółka handlowa, której wspólnicy ponoszą pełną odpowiedzialność za zobowiązania zaciągnięte na spółkę całym swoim mieniem. Zatem, obecnie profesja syndyka funkcjonuje w nieco odmiennej (bardziej rozbudowanej postaci) niż dawniej.
Prawa i obowiązki syndyka
W uproszczeniu można wskazać, że syndyk jest pełnomocnikiem sądu upadłościowego. Rolą syndyka jest objęcie majątku firmy lub osoby fizycznej, która została postawiona w stan upadłości i zarządzanie tymże majątkiem.
Syndyk wypełnia w tym zakresie liczne obowiązki informacyjne, w szczególności zawiadamia o tym fakcie wierzycieli, komorników, instytucje finansowe.
Głównym zadaniem syndyka jest przekazanie środków, które jeszcze w przedsiębiorstwie pozostały wierzycielom.
Jeśli istnieją ku temu przesłanki, syndyk stara się zachować byt przedsiębiorstwa dłużnika. To jednak jest od niego niezależne, a zdeterminowane stosunkiem rzeczywistej wartości majątku upadającego podmiotu do jego zadłużenia wobec wierzycieli.
Syndyk dokonuje spisu inwentarza pozostałego w przedsiębiorstwie, oraz oszacowuje masę upadłościową.
Ważną funkcją osoby syndyka jest ochrona majątku firmy przed kradzieżą, zniszczeniem lub uszkodzeniem. To ostatnie jest szczególnie ważne. W upadających przedsiębiorstwach wysokie jest ryzyko, że dotychczasowi kierownicy czy kadra będą chcieli przywłaszczyć sobie pewne składniki majątku przedsiębiorstwa, czy ukryć ich istnienie.
Wyżej wyliczone czynności syndyk wykonuje co prawda w imieniu własnym, jednakże na wniosek upadającego podmiotu.
Działania syndyka są kontrolowane. Co to oznacza w praktyce? Mianowicie, że jest zobowiązany na końcu swojej aktywności do sporządzenia specjalnego sprawozdania rachunkowego. Kolejno dokument ten jest weryfikowany przez sędziego – komisarza.
Rola syndyka w postępowaniu upadłościowym przedsiębiorcy krok po kroku
Istnieje pewien uporządkowany sposób postępowania w przypadku upadłości. W pierwszym momencie syndyk obejmuje majątek przedsiębiorcy. Taka osoba ma obowiązek dobrowolnie przekazać go syndykowi. Jeśli następuje opór ze strony upadłego zadanie to wykonuje komornik sądowy.
Kolejno syndyk spisuje oświadczenie zawierające sprawozdanie z tego etapu, które przekazuje sędziemu- komisarzowi.
Następnym krokiem jest zarządzanie majątkiem, bieżące regulowanie rachunków, sprawowanie opieki, kontrola kosztów, oraz przegotowanie do sprzedaży przedsiębiorstwa.
Komornik ubezpiecza majątek, tak by zabezpieczać go przed zniszczeniem, kradzieżą. Dokonuje także napraw i remontów nieruchomości (m.in. dlatego, aby w czasie postępowania upadłościowego poprzez dodatkowe zaniedbania nie doszło do pomniejszenia jego wartości).
W końcu ostatnim etapem jest po sporządzeniu inwentarza – jest to rzeczywista likwidacja majątku przedsiębiorcy wprowadzonego w stan upadłości.
W celu realizacji obowiązków syndyk podejmuje niezbędne czynności, prowadzące do tego, aby fakt upadłości danego przedsiębiorcy został odpowiednio odnotowany w księdze wieczystej. Jego obowiązkiem jest wreszcie zawiadomienie wszystkich wierzycieli, znanych syndykowi wg dokumentacji przedsiębiorcy, o jego upadłości. Podobnie informuje także inne podmioty, z którymi przedsiębiorca był związany, np. banki, w których posiadał kredyty, czy instytucje finansowe, w których lokował swoje środki finansowe, np. wykupując dodatkowe polisy ubezpieczeniowe.
Rolą syndyka w tym momencie jest też przeprowadzenie możliwie najdokładniejszego postępowania weryfikacyjnego, rozpoznawczego, celem odpowiedniego zidentyfikowania relacji, w jakiej upadający przedsiębiorca pozostaje.
Kluczowe jest tu uzyskanie np. informacji z Krajowego Rejestru Sądowego, czy nie posiadał udziałów dodatkowo w innym podmiocie gospodarczym, jak to obecnie często ma miejsce.
Zwieńczeniem ww. czynności jest opracowanie przez syndyka:
- Spisu wierzytelności podmiotu upadłego i ich zaklasyfikowanie do masy upadłościowej tej jednostki;
- Dokonanie spisu rzeczywistego inwentarza składników majątku upadającego przedsiębiorcy;
- Przygotowanie terminarza i planu, w jaki sposób masa upadłościowa danego przedsiębiorcy będzie likwidowana.
Konkludując powyższe rozważania, należy uznać, że syndyk spełnia szczególne zadania w postępowaniu upadłościowym. Odpowiada tak naprawdę za rzetelną wycenę składników majątku takiego podmiotu, ustalenie listy i wartości jego wierzytelności. Docelowo ma on ww. obowiązki zrealizować uczciwie, rzetelnie, mając na względzie (o ile to możliwe w danej sytuacji) utrzymanie jednak dalszego bytu takiego podmiotu gospodarczego.
Joanna Jaskiernia – współpracownik Portalu
