Przedsiębiorców, którzy zdecydowali się na świadczenie usług związanych z przewozem towaru, obowiązuje szereg wymogów, wynikających zarówno z przepisów prawa krajowego, jak i międzynarodowych konwencji. Te ostatnie mają szczególnie istotne znaczenie, jeśli chodzi o transport międzynarodowy.
Jednym z podstawowych dokumentów w pracy przewoźnika jest konwencja CMR, podpisana w Genewie w 1956 roku, która wprowadza szereg regulacji dotyczących zarobkowego transportu drogowego towarów w relacjach międzynarodowych.
Zakres obowiązywania konwencji CMR
Konwencję CMR stosuje się do wszelkich umów o zarobkowy przewóz drogowy towarów. Oznacza to, że ma ona zastosowanie wyłącznie w przypadku, gdy jedna ze stron umowy płaci za przewożony towar.
Nie obowiązuje ona zatem w przypadku kiedy przewóz jest okazjonalny, bądź świadczony nieodpłatnie.
Konwencja CMR ma zastosowanie wtedy, gdy choć jeden z krajów, w którym dokonywany jest załadunek bądź rozładunek towaru, jest sygnatariuszem konwencji. Należy jednak uszczegółowić, że jeżeli kraje rozładunku i załadunku nie podpisały konwencji, natomiast trasa transportu przebiega przez jeden z krajów, który ją podpisał, wtedy przepisy konwencji CMR nie mają zastosowania.
Warto także dodać, że konwencja CMR nie obowiązuje w przypadku przewozu przesyłek pocztowych (są one objęte odrębną konwencją), mienia przesiedleńczego (np. przewozu samochodów związanego z przeprowadzką) oraz zwłok (mimo, iż w rozumieniu ustawy jest to przewóz towarów, a nie osób).
Odpowiedzialność przewoźnika według konwencji CMR
Konwencja CMR stosowana jest także w tych przypadkach, gdy przewóz częściowo odbywa się drogą wodną, powietrzną bądź z wykorzystaniem transportu kolejowego i proces ten następuje bez przeładunku przesyłki. Jednak w takich przypadkach, przepisy konwencji CMR w zakresie odpowiedzialności przewoźnika stosowane są tylko do zdarzeń, które wystąpią w ramach transportu drogowego.
Pozostałe etapy transportu podlegają osobnym uregulowaniom warunkującym odpowiedzialność w przypadku transportu morskiego, powietrznego oraz kolejowego. Warto także podkreślić, że przewoźnik odpowiada nie tylko za czynności oraz zaniedbania własne, ale także każdego swojego podwykonawcy.
Co powinien zawierać list przewozowy CMR
Konwencja CMR opiera się na liście przewozowym CMR, który sporządzany jest w trzech jednobrzmiących egzemplarzach, charakteryzujących się taką samą mocą prawną. List przewozowy CMR jest poświadczeniem zawarcia umowy przewozu. Jeden egzemplarz listu przewozowego CMR zatrzymuje nadawca, drugi przekazywany jest odbiorcy, natomiast trzeci służy przewoźnikowi. Rzadziej sporządzany jest również czwarty egzemplarz, który potocznie nazywany jest czarną kopią i wykorzystywany jest przede wszystkim dla celów statystycznych.
List przewozowy CMR musi zawierać szereg obowiązkowych elementów, do których zalicza się między innymi następujące informacje: koszt przewozu, konieczne instrukcje, pieczęć i podpis przewoźnika, pieczęć i podpis nadawcy, adres oraz nazwa nadawcy, odbiorcy i przewoźnika, data i miejsce wystawienia dokumentu, data i miejsce przyjęcia towaru do przewozu, sposób pakowania oraz rodzaj przewożonego towaru, cechy towaru, liczba sztuk wraz z ich numerami, jak również waga brutto.
W zależności od okoliczności, w liście mogą zostać umieszczone dodatkowe informacje.
Konwencja CMR precyzuje także, że brak listu, jego zagubienie lub nieprawidłowość nie wpływają na ważność umowy przewozu. Oznacza to, że umowa przewozu jest ważna i obowiązująca, nawet jeśli kierowca zagubi list, bądź gdy zostanie on skradziony. Odbiorca nie może także odmówić przyjęcia towaru w przypadku gdy list przewozowy CMR jest nieprawidłowy. Natomiast jeżeli te nieprawidłowości spowodują obciążenie przewoźnika kosztami, wówczas ponosi je nadawca.
Podsumowując…
Konwencja CMR stanowi podstawowy dokument w międzynarodowym transporcie drogowym towarów w celach zarobkowych.
Określa ona normy przewożenia towarów niebezpiecznych, sposoby ich oznakowania, zakres odpowiedzialności stron oraz konstrukcję listu przewozowego, stanowiącego dowód zawarcia umowy przewozu.
Jest zatem istotnym dokumentem obowiązującym przewoźników świadczących usługi w zakresie międzynarodowego transportu drogowego.
Joanna Jaskiernia – współpracownik Portalu
