Spółka jawna może zatrudniać pracowników. Kto będzie wtedy pracodawcą – spółka jawna, czy jej wspólnicy?
Przypomnijmy …
Spółka jawna jest handlową spółką osobową. Z art. 8 par. 2 Kodeksu spółek handlowych (K.s.h.) spółka osobowa prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą. Literatura prawnicza podaje, że „ (…) w odniesieniu do spółek handlowych firma jest nazwą, pod którą spółka handlowa prowadzi swoja działalność”. [1]
Regulacja prawna przedsiębiorcy
W świetle art. 4 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców [2] przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą.
W uzasadnieniu do Postanowienia z dnia 26 września 2017 r., w sprawie o sygn. II UZ 51/17 SN podał: „spółki osobowe prawa handlowego mogą we własnym imieniu nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywane (art. 8 k.s.h.), są więc podmiotami prawa określonymi w art. 33(1) k.c. jako jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną, i do których stosuje się odpowiednio przepisy o osobach prawnych. Na podstawie organizacyjnego i majątkowego wyodrębnienia od wspólników, spółki (nie wspólnicy) prowadzą przedsiębiorstwo (pod własną firmą), zatem spółki, a nie wspólnicy, są przedsiębiorcami (…)”. [3]
Regulacja prawna pracodawcy
Regulację prawną pracodawcy zawiera art. 3 Kodeksu pracy Ustawodawca podaje w nim, że pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników.
W uzasadnieniu wyroku z dnia 4 listopada 2004 r. w sprawie I PK 25/04 Sad Najwyższy (SN) podał m.in., „że w obrocie wobec osób trzecich podmiotem działającym jest sama spółka, a nie jej wspólnicy. Konsekwencją procesową wymienionych regulacji jest, że spółki osobowe mają bierną i czynną legitymację procesową. Pracodawcą powoda była jednostka organizacyjna w formie spółki jawnej”. [4]
Spółka jawna jako płatnik składek na ubezpieczenie pracowników
ZUS wyjaśnia: „W przypadku osób, które prowadzą pozarolniczą działalność jako wspólnicy jednoosobowych spółek z o.o., spółek jawnych, komandytowych lub partnerskich, każdy ze wspólników jest płatnikiem składek na własne ubezpieczenia społeczne i własne ubezpieczenie zdrowotne”. [6]
Z art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych [5] wynika, że za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej.
SN w uzasadnieniu do Postanowienia z dnia 26 września 2017 r. ( II UZ 51/17) potwierdził, że spółki jawne „są pracodawcami dla zatrudnionych pracowników i płatnikami składek na ich ubezpieczenia społeczne”.
Podstawa prawna:
– art. 8 Kodeksu spółek handlowych
Objaśnienie:
[1] Kępiński M., (w:) Koch A., Napierała J. (red.), Prawo spółek handlowych , Warszawa 2017, s. 127
[2] ustawa Prawo przedsiębiorców: Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz.U. 2018. 646)
[3] Postanowienie SN z dnia 26 września 2017 r. ( II UZ 51/17) – http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/orzeczenia3/ii%20uz%2051-17.pdf (dostęp w dniu 26 marca 2019 r.)
[4] Wyrok SN z dnia 4 listopada 2004 r.(I PK 25/04) – http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/Orzeczenia1/I%20PK%2025-04-1.pdf (dostęp w dniu 26 marca 2019 r. )
[5] ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych : Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz.U.2019.300)
[6] Poradnik dla płatników składek, Ogólne zasady wypełniania i korygowania dokumentów ubezpieczeniowych s. 18 – https://www.zus.pl/documents/10182/167567/Ogolne_dok_ubezp.pdf (dostęp w dniu 26 marca 2019 r.)
Stan prawny na 26 marca 2019 roku
Wanda Książek – współpracownik Portalu
Masz pytania związane z tematem artykułu, bądź chcesz skonsultować swój problem prawny z zakresu prawa lub podatków?
https://digiartia.com/product/legal-power-law-firm-html-template/
https://digiartia.com/product/justitia-multiskin-lawyer-legal-wordpress-theme/