Zgodnie z art. 299 K.s.h. „§ 1 Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. § 2. Członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w § 1, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody. § 3. Przepisy § 1 i § 2 nie naruszają przepisów ustanawiających dalej idącą odpowiedzialność członków zarządu. § 4. Osoby, o których mowa w § 1, nie ponoszą odpowiedzialności za niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości w czasie, gdy prowadzona jest egzekucja przez zarząd przymusowy albo przez sprzedaż przedsiębiorstwa, na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, jeżeli obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości powstał w czasie prowadzenia egzekucji”.
Czy zatem odpowiedzialność za zobowiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością obejmuje – zgodnie z powołanym przepisem także prokurentów ustanowionych przez spółkę
Pytanie to jest o tyle zasadne, że prokurent stanowi rodzaj pełnomocnika spółki uprawnionego – w sposób zbliżony do zarządu (objętego literalnym brzmieniem art. 299 k.s.h.) – do dokonywania w imieniu przedsiębiorcy wszystkich czynności sądowych oraz pozasądowych wiążących się z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
Nadto wskazać trzeba, że orzecznictwo sądowe przesądziło do tej pory odpowiedzialność na podstawie art. 299 k.s.h. po stronie likwidatorów sp. z o.o. Sąd Najwyższy w uchwale siedmiu sędziów z 28 stycznia 2010 roku (sygnatura III CZP 91/09) stwierdził, że odpowiedzialność przewidzianą w art. 299 K.s.h. ponoszą również likwidatorzy- podobnie stanowiła uchwała Sądu Najwyższego z 28 lutego 2008 roku – sygnatura III CZP 143/07, ale z kolei odmiennie np. wyrok SN z 6 lipca 2007 r., III CSK 2/07). Sąd Najwyższy w uzasadnieniach wskazał między innymi, że rozciągnięcie odpowiedzialności na likwidatorów wynika w szczególności z istoty funkcjonowania spółki w likwidacji, która jest przedłużeniem spółki działającej sprzed wszczęcia postępowania likwidacyjnego. Na marginesie zaznaczyć należy, że w zakresie likwidatorów ustawodawca zdecydował się wprowadzić od dnia 1 stycznia 2016 r. wyraźną regulację tj. nowy art. 2991 Kodeksu spółek handlowych. Przepis ten przesądza, że „Do likwidatorów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, z wyjątkiem likwidatorów ustanowionych przez sąd, przepis art. 299 K.s.h. stosuje się odpowiednio”. Zmiana ta wynika z wejścia w życie Prawa restrukturyzacyjnego z dnia 15 maja 2015 r. (Dz. U. z 2015, poz. 978).
W temacie poruszonym jednak na wstępie tj. odpowiedzialności prokurentów na podstawie art. 299 k.s.h. – brak jest na chwilę obecną przepisu, który taką odpowiedzialność by wprowadzał. Nie ma także orzecznictwa sądowego w przedmiotowym zakresie.
Również na gruncie prawa upadłościowego i naprawczego nie ma przepisu, który umożliwiałby pociągnięcie do odpowiedzialności za zobowiązania spółki prokurenta.
Z treści art. 21 p.u.n. wynika jedynie, że osoby, które mają prawo reprezentować spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością samodzielnie lub łącznie z innymi osobami ponoszą odpowiedzialność za szkodę wskutek niezłożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w ustawowo przewidzianych terminach. Jednakże prokurent, pomimo tego, iż jest podmiotem upoważnionym do reprezentowania spółki, nie ma upoważnienia do wykonywania czynności, o których mowa w art. 21 p.u.n. Nie jest zatem możliwe przypisanie mu tego rodzaju odpowiedzialności.
W konsekwencji, obecnie działanie w charakterze prokurenta w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie wiąże się z odpowiedzialnością, którą statuuje art. 299 K.s.h.
PW.
