Biuro Informacji Gospodarczej

Korzystanie z usług biura informacji gospodarczej staje się w dzisiejszych czasach coraz bardziej popularnym sposobem potwierdzenia wiarygodności potencjalnego kontrahenta. Z jednej strony, działalność biura informacji gospodarczej stanowi swoisty „straszak” na nierzetelnych dłużników, z drugiej jednak strony, pozwala na budowanie dobrej renomy podmiotu wywiązującego się terminowo ze swych zobowiązań.

Działalność biura informacji gospodarczej
Przedmiotem działalności gospodarczej biura jest pośrednictwo w udostępnianiu informacji gospodarczych polegające na przyjmowaniu informacji gospodarczych od wierzycieli, przechowywaniu i ujawnianiu tych informacji.

Umowa o udostępnienie informacji gospodarczych
Warunkiem przekazania do biura informacji gospodarczych w celu ich ujawnienia jest uprzednie zawarcie przez wierzyciela z biurem umowy o udostępnieniu danych gospodarczych. Umowa taka powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności.

Określając przesłanki uprawnienia wierzyciela do przekazania informacji gospodarczych, ustawodawca rozróżnia przypadek, w którym dłużnikiem jest konsument oraz przypadek, w którym dłużnikiem jest podmiot niebędący konsumentem.

Warunki przekazania informacji o dłużniku
Informacje gospodarcze o zobowiązaniu dłużnika będącego konsumentem, mogą zostać przez wierzyciela przekazane wówczas, gdy zobowiązanie to powstało w związku z określonym stosunkiem prawnym, w szczególności m.in. z tytułu umowy o kredyt konsumencki a łączna kwota wymaganych zobowiązań takiego dłużnika musi wynosić co najmniej 200 zł oraz być wymagana od co najmniej 60 dni. Ponadto, w takim przypadku, warunkiem do przekazania informacji gospodarczych jest upływ co najmniej miesiąca od wysłania przez wierzyciela listem poleconym albo doręczenia dłużnikowi do rąk własnych, wezwania do zapłaty, zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura, z podaniem firmy i adresu siedziby tego biura.

Wymogi dla dłużników – prowadzących działalność gospodarczą
Jeśli natomiast chodzi o warunki przekazania do biura informacji gospodarczych o zobowiązaniu dłużnika niebędącego konsumentem, ustawodawca w pierwszej kolejności zastrzegł, iż zobowiązanie to musi powstać w związku z określonym stosunkiem prawnych, w szczególności z tytułu umowy związanej z wykonywaniem działalności gospodarczej. Bardziej restrykcyjnie określone zostały przez ustawodawcę wymogi w zakresie łącznej kwoty wymaganych zobowiązań takiego dłużnika wobec wierzyciela, które wynosić winny co najmniej 500 zł.

Prawomocny tytuł wykonawczy, wyrok sądu na dłużniku
Niezależnie od powyżej wskazanych wymogów, wierzyciel może również przekazać do biura informacje gospodarcze o zobowiązaniu dłużnika, gdy zobowiązanie to zostało stwierdzone tytułem wykonawczym oraz, gdy upłynęło co najmniej 14 dni od wysłania przez wierzyciela listem poleconym albo doręczenia dłużnikowi do rąk własnych, pisma zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura.

Ponadto, zgłoszeniu do biura może podlegać informacja gospodarcza dotyczące posłużenia się podrobionym lub cudzym dokumentem, w szczególności dokumentem potwierdzającym tożsamość lub zaświadczeniem o zatrudnieniu.
Ustawa określa konkretny zakres informacji (np. dotyczących dłużnika czy samego zobowiązania), które kwalifikowane są jako informacje gospodarcze a więc które mogą zostać przekazane przez wierzyciela do biura. Pośród w/w zakresu informacji ustawodawca wskazał również takie, których zawarcie jest konieczne do przyjęcia przez biuro przekazanej przez wierzyciela informacji gospodarczej. Biuro nie przyjmie również informacji gospodarczych, których zakres przekracza wskazany w ustawie katalog.

Tak więc, zakres informacji przekazywanej przez wierzyciela do biura a następnie udostępnianych, w zakresie danych dotyczących dłużnika będącego osobą fizyczną obejmować będzie imię, nazwisko, adres zamieszkania lub adres do doręczeń, numer PESEL, serię i numer dowodu osobistego. Jeśli chodzi natomiast o dane dotyczące zobowiązania pieniężnego, z którego wynika zadłużenie, to dostępne informacje obejmować będą m.in. tytuł prawnym kwotę i walutę, kwotę zaległości, datę powstania zaległości, informację o postępowaniach dotyczących zobowiązania, informację o kwestionowaniu przez dłużnika istnienia całości lub części zobowiązania. Zatem, osoba korzystająca z zasobów biura, otrzyma kompletną informację obejmującą zarówno dane zadłużonego podmiotu, jak i określenie źródła samego zadłużenia.

Ochrona ustawowa przed nadużyciami
Aby przeciwdziałać dalszemu ujawnianiu przez biuro informacji dotyczących długu, który faktycznie został już spłacony, ustawa zawiera również regulacje ochronne wobec takiego dłużnika. W przypadku bowiem wywiązania się dłużnika ze zobowiązania wierzyciel ma obowiązek przekazania do biura informacji w tym zakresie w terminie 14 dni. Jeśli zaktualizowanie przekazanych informacji nastąpiło na wniosek podmiotu, którego wpis dotyczy, 14 dniowy termin liczony jest od dnia złożenia przez ten podmiot wniosku, jeśli natomiast z własnej inicjatywy wierzyciela (za zgodną podmiotu), termin biegnie od dnia wywiązania się ze zobowiązania. Biuro jest następnie obowiązane do aktualizacji informacji przekazanej przez wierzyciela nie później niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania stosowanego wniosku.

Płatny dostęp do informacji biura informacji gospodarczej
Dostęp do zasobów informacyjnych biura jest odpłatny (zgodnie z cennikiem uchwalonym przez zarząd biura), a ujawnienie przez biuro informacji gospodarczej następuje w szczególności w drodze teletransmisji.
Z usług biura informacji gospodarczej korzystają zarówno przedsiębiorcy, jak i osoby fizyczne. Szczególnie uciążliwe dla nierzetelnych dłużników jest jednak udostępnianie informacji gospodarczej przez biuro takim podmiotom jak banki, operatorzy telefonii stacjonarnej i komórkowej, czy dostawcy telewizji kablowej i satelitarnej. Figurowanie z zasobach informacyjnych biura może skutecznie uniemożliwić nie tylko uzyskanie kredytu, ale także np. kupno telefony komórkowego na abonament.

Zagrożenie wpisu danych do tzw. rejestru dłużników, stanowi zatem dodatkowy argument, skłaniający kontrahentów, zarówno przedsiębiorców, jak i konsumentów, do terminowego regulowania swych zobowiązań
Działalność biura pozwala jednak nie tylko na upublicznienie informacji dotyczącej nierzetelnego dłużnika ale również umożliwia skuteczne odzyskanie należności. Na fakturach, w umowach lin innych dokumentach, podmiot, mający zawartą z biurem umowę, może bowiem poinformować swych kontrahentów o korzystaniu z usług biura oraz przestrzec, iż w razie nieuregulowania zobowiązania, dotyczące ich informacje gospodarcze mogą zostać ujawnione w prowadzonym przez biuro rejestrze.

Kolejną korzyścią jaką podmiot korzystający z usług biur może uzyskać jest swoiste potwierdzenie własnej wiarygodności, dotyczący rzetelności płatnika oraz pozycji firmy na rynku jako rzetelnego i wartościowego partnera.
Zgodnie z regulacją ustawy, nadzór nad biurem, w zakresie zgodności wykonywanej działalności gospodarczej z ustawą i regulaminem, sprawuje Ministerstwo Gospodarki.

Autor: Karolina Frańczak, prawnik w Kancelarii Radców Prawnych Stopczyk & Mikulski sp.k.